Flamencofun start bij 20 euro, voor een memorabele barbecue voor tien personen starten we bij 200 euro. Easy picknick voor 8 personen start bij 50 euro, een begeleide stadswandeling voor een groep van 10 start op 50 euro, juf biedt zich aan voor babysit vanaf 50 euro voor een gans weekend. Zo gaan we verder met kleur- en kledingadvies, met huiskamerconcert, fietsherstellingen, fotografisch mentoren, tripadvies, verjaardagsfeest, huiskamerquiz, taalcursus, strip je gezin, eco-aflaten, massage, eerste hulp bij computers, rok op maat, ecologisch tuinieren voor beginners, een wijndegustatie, een miniconcert…
Ik las over een opmerkelijk creatief en gevarieerd veilingaanbod van een Freinetschool. Ouders, juffen en meesters maakten grootse plannen voor hun school en voor de kinderen: een avontuurlijke en groene speelruimte. Maar dat kost geld. Ze bieden hun diensten aan en laten hun talenten veilen voor dit goede doel.
In het onderwijs ontdek je veel inzet van ouders en onderwijzend personeel. Ze gaan ver om zich in te zetten om van de school voor iedereen een aangenaam en verrijkend samen-leven van te maken. Mensen willen veel voor elkaar doen.
Het is een fenomeen dat je ook elders ziet. Wat ben ik mijn buurman al vaak dankbaar geweest om een lekkende kraan of een kapotte fiets te herstellen! Hij leent me zijn boor, hij komt me helpen om iets zwaar te verplaatsen …
Een buurman of buurvrouw die je helpt of iets uitleent illustreert dat mensen elkaar willen helpen, dat de meeste mensen geen egoïsten, maar juist super sociaal zijn!
Aanzwellende tekorten
Toch schrok ik toen ik de hartverwarmende en enthousiaste oproep van die Freinetschool opmerkte. Waarom?
Meer en meer initiatieven om aan geld te geraken, steken de kop op. Niet toevallig in een periode waarin de overheid zich meer en meer onttrekt aan haar taak van ondersteuning.
Er zijn aanzwellende tekorten in het uitrusten van scholen, in het vernieuwen van lokalen, speelruimtes, middelen voor buitenschoolse verblijven, voor het gratis gebruiken van sportaccommodaties, voor gratis bijscholing en bijscholingsbudgetten. De middelen blijven achter op de noden en behoeften die er zijn.
Zelf gezien: er zijn scholen waar ’s winters in de klas de temperatuur urenlang 14° bedraagt, want … de verwarming werkt niet in het verste lokaal. Elders moeten er overal emmers geplaatst worden na hevige regenval en lekkende daken. Of je klaslokaal zit in een mobiel blok samen met de toiletten die dag in dag uit een stank verspreiden door lekken en verstoppingen…
Ik overdrijf niet. Gelukkig de scholen die beroep kunnen doen op klussende vrijwilligers! Ode aan de vele bereidwillige hulp van ouders en leerkrachten om naar leefbare oplossingen te zoeken voor dit soort problemen.
Een oproep
Ik zou een oproep willen doen. Als we nu eens elk initiatief waarbij we beroep doen op ouders, op onderwijzend personeel om zich in te zetten om geld in het laatje te brengen, onlosmakelijk verbinden met een aanklacht over wat er momenteel gaande is in het onderwijs?
Er is een nijpend tekort aan middelen om scholen up to date te houden, om aan de noden en behoeften te voldoen. Dat komt door een aanhoudende politiek van bezuinigen, door een overheid die haar verantwoordelijkheid ontloopt.
Als we dat niet duidelijk maken zie ik twee gevaren.
De overheid zal in zijn handen wrijven, tevreden zijn met al dat vrijwilligerswerk en hoe mensen zelf naar oplossingen zoeken door hun werkopdrachten met een boel extra’s aan te vullen. Ze zullen het zelfs als een voordeel zien en toejuichen. Ze zullen het zelfs benoemen als ‘verantwoordelijkheid nemen’, als ‘verzelfstandigen’, ‘zelfinitiatief’.
Een ander gevaar is dat de noden en behoeften zich verder zullen opstapelen. Scholen zijn meer en meer aangewezen op privé-initiatief. Als de privésector meer impact krijgt op onderwijs is dat om er geld uit te halen. Het idee van een kosteloos onderwijs zal verder en verder verdwijnen. Alle extra’s zullen geld kosten en moeten opbrengen …
Besluit
Een veiling zou overbodig moeten zijn. De juf en meester hebben al meer dan genoeg werk met de voorbereiding van lessen, en met de zorg voor elk kind. Elk kind verdient warmte en ondersteuning. Daar individueel en in team aan werken moet centraal staan.
Elk initiatief om oplossingen te zoeken voor dringende noden en aanwezige behoeften moet ook een signaal zijn. Het verbinden van het initiatief met een aanklacht naar de overheid geeft een noodzakelijke politiserende wending aan het werk. Het werkt opvoedend en activerend.
Ouders en leerkrachten worden gesterkt in de strijd voor meer middelen, betere omkadering, en de verdere uitbouw van eigentijds onderwijs. Die strijd koppelen ze aan hun eigen initiatieven. Voor Freinetscholen zou dat vanzelfsprekend moeten zijn.
Ludo Merckx
Tijdens de “8 uren voor de democratische school” op zaterdag 14 november is Ludo Merckx moderator van de workshop “De visie van Freinet en de methodescholen”.
