Op zaterdag 22 oktober, van 9u tot 17u, organiseert Ovds-Aped (Oproep voor een democratische school – Appel pour une école démocratique) voor de vijfde maal de “zes uren voor de democratische school”.
Op 22 oktober bieden wij u 27 workshops: telkens meer dan twee uur leer- en discussiestof over de inzet en de uitdagingen waarvoor wij in het onderwijs staan, met specialisten in de materie. Ook concrete voorstellen en werkinstrumenten voor de lessen.
Bovendien zijn de “zes uren” een unieke gelegenheid om in een hartelijke sfeer en bij een heerlijke maaltijd collega’s te ontmoeten uit alle taalgemeenschappen, niveaus en netten.
Welkom aan alle leerkrachten en studenten lerarenopleiding!
Programma
9u – 10u: onthaal, gratis koffie, infostands
10u – 12u15: keuze tussen 7 Nederlandstalige workshops (zie verder uitleg per workshop van N1 tot N7). Er zijn ook 7 Franstalige ateliers (F1 tot F7; zie: www.ecoledemocratique.org )
12u15 – 13u45: middagpauze.
Er wordt een koud buffet aangeboden voor 8 Euro (reservatie en betaling vóór 14 oktober is verplicht). U kan ook zelf een lunchpakket meebrengen. Dranken ter plaatse.
13u45 – 14u30: plenaire zitting in het teken van de samenwerking tussen het Vlaams en het Franstalig onderwijs. Met Nico Hirtt (Ovds) en de professoren Anne Morelli (ULB) en Dave Sinardet (UA, VUB, Facultés Saint-Louis)
14u45 – 17u: keuze tussen 7 Nederlandstalige (N8 tot N14) en 7 Franstalige (F8 tot F14) workshops of educatieve wandelingen (zie verder)
Plaats
Instituut St. Julien Parnasse, St. Juliaanskerklaan 22 1160 Oudergem
De school bevindt zich op 200 meter van de metro “Delta”. Vanuit het Centraal Station (Brussel) metrolijn 5 “Hermann-Debroux” nemen en afstappen in “Delta” (12 minuten)
Met de wagen: zie www.mappy.be
Deelname in de onkosten
– Mits inschrijving en betaling vóór 14 oktober:
6 Euro (voor studenten en voor leden Ovds)
of
8 Euro
– Bij betaling ter plaatse:
10 Euro
Middagmaal
Er wordt een heerlijk koud buffet met dessert aangeboden voor 8 Euro.
Inschrijving en betaling vóór 14 oktober verplicht.
Workshops voormiddag: 10u – 12u15
N-F.1 Communautarisering: vloek of zegen?
De gevolgen voor het onderwijs
(tweetalige workshop)
Welke gevolgen heeft de communautarisering sinds 1989 voor het onderwijs meegebracht? Wat betekent de (herziening van de) financieringswet voor het onderwijsbudget? Hoe komt het dat de lonen, de omkadering en de werkingsmiddelen in het Franstalig onderwijs lager zijn dan in het Vlaams onderwijs? Zijn meertalige scholen (in Brussel) mogelijk? Hoe kunnen wij bruggen bouwen tussen de actoren van het Franstalig en Vlaams onderwijs?
Dit is een tweetalige workshop.
Met Dave Sinardet, professor (UA, VUB, Facultés Universitaires Saint-Louis), columnist (De Standaard, Le Soir), Wallonië-expert in de Vlaamse media, ‘spécialiste de la Flandre’ in de Franstalige media. In deze workshop zal hij de onderwijsproblematiek kaderen in het bredere spectrum van de staatshervorming en communautaire thema’s.
Lees:
Pleidooi voor een tweetalig onderwijs in Brussel (Dave Sinardet)
De nefaste gevolgen van de communautarisering van het onderwijs (Tino Delabie)
Het onderwijs in Brussel. (Donat Carlier, Rudi Janssens, Piet Van de Craen)
N2. Debat rond de hervorming van het secundair onderwijs.
Welke gemeenschappelijke vorming is wenselijk?
De Vlaamse regering plant een grondige hervorming van het secundair onderwijs tegen 2014. Op de oriëntatienota (september 2010) van minister Pascal Smet kwamen er veel reacties. Voor eind 2011 kondigt de minister een globale conceptnota aan voor de hervorming van het secundair onderwijs.
In het debat willen we ons concentreren op de gemeenschappelijke basisvorming in het (toekomstig) secundair onderwijs. Komt er voor elke leerling met een getuigschrift basisonderwijs een gemeenschappelijk eerste jaar of eerste graad secundair onderwijs? Wat wordt het relatief gewicht van de diverse basisvakken? Zal het verdwijnen van de onderwijsvormen (aso, tso, bso, kso) uitmonden in een meer veelzijdige vorming of ontstaat er een nieuwe hiërarchie tussen belangstellingsgebieden, domeinen, studierichtingen? Wat kan “differentiatie” (remediëring, verdieping, verbreding) inhouden tijdens de gewone lesuren en tijdens het daarvoor bestemde lesurenpakket?
Deelnemers aan het panel zijn:
– Paul Yperman, medewerker van de minister van Onderwijs voor de hervorming van het secundair onderwijs
– Kristien Arnouts, hoofd van de dienst interne beleidsontwikkeling van COC (Christelijke Onderwijscentrale), voormalig inspecteur-generaal van het secundair onderwijs
– Raf De Weerdt, secretaris van ACOD Onderwijs
– Romy Aerts, lerares ASO in het GO!, voorzitster Ovds
Moderator: Pros Vandebroek, pedagogisch directeur St. Jozefscollege, Aarschot
Lees:
Standpunten over de hervorming van het secundair onderwijs (Romy Aerts)
Standpunt Ovds rond het voorstel Monard over de hervorming van het secundair onderwijs
N3. Troeven en valkuilen van de methodescholen.
Er is een opmerkelijke toename van het aantal methodescholen: Freinet, Steiner, Montessori, Dalton, … Zijn ze onder één noemer te vatten? Wat verklaart hun populariteit? Welke zijn hun troeven? En valkuilen? Zijn ze geschikt voor alle kinderen? Zijn ze niet elitair? Zijn ze wel streng genoeg? Wordt er geleerd?
Je kritische vragen zijn welkom bij ons panel van leerkrachten met ruime ervaring in methodescholen:
– Els Denaux, stond aan de wieg van de Freinetschool V-tex in een achtergestelde buurt in Kortrijk nadat ze 17 jaar les gaf in de methodeschool “Levensboom” in Marke.
– Kris Denys, medewerker van FOPEM (federatie van onafhankelijke pluralistische emancipatorische methodescholen)
– Ludo Merckx, onderwijzer in de projectschool De Buurt, Gent
Moderator: Els Salembier, directrice van Sint-Annabasisschool, Hamme
Lees:
Ervaringsgericht projectonderwijs (Anne Vanqaethem, Ludo Merckx)
[
Célestin Freinet, Fernand Oury, institutionele pedagogiek … Methodescholen. Een andere aanpak van het onderwijs. (Bob Paulus)->1229]
N4. Mondiale opvoeding in het lager onderwijs.
Kinderen geven vorm aan de wereld van morgen.
Mondiale opvoeding in het basisonderwijs…. daarover vloeide de laatste jaren heel wat inkt. Sommigen zien het als een uurtje per week lekker exotisch doen: Marokkaanse thee drinken, een uitstap naar het Afrikamuseum of een Latijns-Amerikaanse modeshow. Mag mondiale opvoeding in het basisonderwijs echter zo vrijblijvend opgevat worden? Welke leergebieden dienen in de mondiale opvoeding aan bod te komen en hoe krijgen die aansluiting bij het leerplan? Moet er nauwer worden aangesloten bij de interesses van de kinderen door middel van projecten? Hoe kunnen we kinderen motiveren om de wereld van morgen vorm te geven?
Al deze vragen komen aan bod in een boeiend panel met ervaringsdeskundigen:
Mark Van Haeren, directeur Vrije basisschool de Vlinder, Baarle-Hertog
Sophie Van den Eynde, Platform Solidaire Scholen
Tim Steenwinckel, (ngo Djapo) stelt de Gloobfanfare voor, een leerlijn voor duurzame ontwikkeling van de kleuterklas tot het zesde leerjaar
Moderator: Gaetan Carlier, leerkracht basisschool Sint-Joris, Brussel
N6. Beeldvorming rond de Arabische wereld en de islam na de Arabische lente
De islam, zo wordt ons al vele jaren ingelepeld, is de alles bepalende motor van de Maghreb, het Midden-Oosten en ook van de moslim om de hoek. ‘De moslim’ was een bebaarde antidemocraat die zijn vrouw onderdrukt, het Westen haat en klaar staat om een aanslag te plegen. Sociaaleconomische en politieke analyses, de geschiedenis van de regio, de geschiedenis van de migranten in onze samenleving, ze waren allemaal van geen tel als het ging over het verklaren van gebeurtenissen in het Midden-Oosten of van de moslimbuur.
Voor het eerst in een lange tijd doorbrak de Arabische Lente dit dominante beeld. Alle leuzen en eisen die we in Tunesië en Egypte horen, zijn leuzen voor al die waarden die ‘wij’ zo hoog in het vaandel dragen. Waarden bovendien die per definitie zouden botsen met ‘de cultuur van de moslims’.
Als de Arabische lente iets duidelijk maakt dan is het wel dat we een complexe bril nodig hebben als we de wereld enigszins willen begrijpen.
Met Ico Maly, coördinator van Kif Kif Vzw. Hij studeerde Vergelijkende Cultuurwetenschappen en Ontwikkelingssamenwerking (politiek en conflict). Hij is auteur van het boek De Beschavingsmachine, Wij en de islam en redacteur van Cultu(u)rENpolitiek. In deze workshop zal hij ingaan op de beeldvorming over het Midden-Oosten, de islam en de migranten om de hoek en de lessen die de Arabische lente ons leren.
N7. Creationisme onder de loep
Hoe de evolutieleer van Darwin onderwijzen aan leerlingen die er vanuit hun geloof sceptisch tegenover staan ? Vele evolutiewetenschappers vinden concreet ingaan op creationistische beweringen maar tijdverspilling. Linde Moriau en Herman Reynders besloten het toch te doen. In de Islamitische wereld wordt het creationisme grotendeels gevoed door de publicaties van Harun Yahya. Enkele jaren geleden verstuurde deze Turkse creationist zijn lijvige “Atlas of Creation” naar honderden Belgische onderwijsinstellingen. In de workshop wordt zijn boek “Het bedrog van de evolutieleer” onder de loep genomen.
Linde Moriau is lerares biologie in het KA Schaarbeek, waar ze zeer veel leerlingen van allochtone afkomst onder haar leerlingen telt. Herman Reynders was 30 jaar biologieleraar in het KA Geel.
Lees:
Nieuwe aanvallen op de evolutieleer (Herman Reynders)
Deur openen voor creationisme? (Herman Reynders)
[
Over de oorsprong van het leven. Christian de Duve, Nobelprijs van geneeskunde, over de evolutie, het intelligent plan en de wetenschap. ->694]
Workshops namiddag: 14u45-17u
N8. Debat over de meerwaarde van immersie-onderwijs
Leren IN een andere taal
Na 4 jaar experimenteren zijn de CLIL-projecten (Content and Language Integrated Learning ) in 8 Vlaamse secundaire scholen, waarbij een aantal vakken in het Frans of het Engels worden gegeven, toe aan een evaluatie. Wat staat er in het rapport van de specialisten uit de academische wereld en de onderwijsinspectie?
Wat houdt minister Smet in petto in zijn beleidsnota ”meertaligheid”?
Als toemaatje zal een Luxemburgse gast ons wegwijs maken in het talenbeleid in zijn land: iedereen drietalig na het lager onderwijs.
Debat met 4 specialisten:
–Vinciane Vanderheyden, inspecteur van de (experimentele) CLIL-projecten in het Vlaams onderwijs
– Dr. Sonja Janssens, onderzoekster aan de VUB, over de onderzoeksactiviteiten van het team van de professoren Piet Van de Craen en Alex Housen rond “taal in de 21ste eeuw”. Over de positieve aspecten van het leren in een andere taal, in plaats van het leren van een andere taal.
– Laurence Mettewie, professor Nederlands aan de Universiteit Namen, voorzitster TIBEM (Tweetaligheid in Beweging – Billinguisme en Mouvement)
– Patrick Arendt, leerkracht uit het Groothertogdom Luxemburg. Hij legt uit hoe elk kind er reeds in het basisonderwijs Luxemburgs, Duits en Frans leert.
Moderator: Dirk De Zutter (licentiaat Germaanse talen, met een kwarteeuw ervaring in het Immaculata-instituut van De Panne; thans vrijgesteld medewerker van COC)
Lees:
Een meer gestuurd inschrijvingssysteem en tweetalige scholen in Brussel. (Romy Aerts)
N9 Op reis in de Derde Wereld (Cuba, Bolivië, Gambia)
Veel leerkrachten houden van een leerrijke reis in een land van de derde wereld. In deze workshop stellen we drie boeiende studiereizen voor.
Cuba is niet alleen een schitterende toeristische bestemming, op onderwijsvlak is het ook een zeer interessant land. Volgens de Unesco steekt het onderwijsniveau met kop en schouders uit boven de rest van Latijns-Amerika.
Ellen Thielemans (lector Erasmus Hogeschool) nam tijdens de paasvakantie 2011 deel aan een studiereis “onderwijs” in Cuba. Zij brengt een verslag van de vele bezoeken aan diverse onderwijsinstellingen.
Verslag over een inleefreis (georganiseerd door Bevrijde Wereld) in Bolivië door Peter Hoefman (leraar Broederschool Sint-Niklaas)
Els Salembier werkte vele jaren in The Swallow in Gambia, een ontmoetingsplaats en een inspiratiebron voor de vernieuwing van het onderwijs. Sinds 1998 begeleidde ze 200 studenten uit de lerarenopleidingen van diverse Vlaamse en Nederlandse hogescholen die voor zes weken tot drie maanden naar The Swallow op stage gingen.
Lees:
Kennismaking met het Cubaanse onderwijs (Ellen Thielemans)
Het Cubaanse onderwijssysteem. Geslaagd met onderscheiding. (Jacques De Maere)
N10 Wandeling in de “Chicagowijk”
Migratie en sociale verdringing
De Chicagowijk omvat de ruime omgeving rond het opvangcentrum ‘Klein Kasteeltje’, tussen het zeekanaal en de Handelskaai. Deze wandeling maakt deel uit van het educatief pakket “Brussel anders bekeken” dat aan de scholen wordt aangeboden door School zonder racisme.
In de Chicagowijk komen de leerlingen in aanmerking met de migratiegeschiedenis (asielzoekers, hongerstakingen, uitwijzigingen en regularisatie). Ze maken kennis met begrippen als kansarmoede, sociale mix en intercultureel leven. Ook stadsvernieuwing in een grootstedelijke context komt tijdens deze wandeling uitdrukkelijk aan bod.
Gids: Tom Bodyn (School zonder racisme)
N11. Witte scholen, zwarte scholen.
Is een sociale mix wenselijk? Mogelijk?
Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over de invloed van de school- en klaspopulatie op de leerprestaties van een leerling? Welke argumenten pleiten voor (of tegen) een sociale mix? Wat houdt dit in voor het inschrijvingsbeleid?
Met Ides Nicaise, professor HIVA-KuLeuven.
Lees:
(De)segregatie in het Vlaams onderwijs (Orhan Ogirdag, Patrick Lobuyck, Mieke Van Houtte)
N12. Bezoek aan het museum voor natuurwetenschappen
Bezoek aan het Museum voor Natuurwetenschappen met geleide rondleiding door Herman Reynders (voormalig leerkracht biologie) aan de tentoonstelling over de evolutie van de mens. Daarna keuze tussen de zaal met de dinosauriërs en de nieuwe galerij van de evolutie (beide op eigen initiatief).
Lees:
Nieuwe aanvallen op de evolutieleer (Herman Reynders)
Deur openen voor creationisme? (Herman Reynders)
[
Over de oorsprong van het leven. Christian de Duve, Nobelprijs van geneeskunde, over de evolutie, het intelligent plan en de wetenschap. ->694]
N13. Bezoek aan de Koninklijke Musea van Schone Kunsten te Brussel
“De schilderkunst, spiegel van de wereld”
Kunst is één van de meest mysterieuze en begeesterende activiteiten van de mens. Ze dringt door tot in de kern van de menselijke behoeften. Ze drukt de relatie uit van de mens tot zijn leven, tot de natuur, de tijd en de dood. Kunst drukt ook de kern van de productieverhoudingen en de sociale tegenstellingen uit. Vanuit deze opvattingen willen we de rondleidingen in het Museum voor Schone Kunsten benaderen. Op welke manier kan kunstgeschiedenis onze visie op geschiedenis verruimen? En hoe kunnen de maatschappelijke ontwikkelingen de schilderkunst, haar vorm en haar inhoud, beïnvloeden?
Met dit museumbezoek gaan we een eind terug in de geschiedenis. In de overgang van de Middeleeuwen naar de Renaissance zullen we zien hoe technische en sociale ontwikkelingen niet alleen een nieuwe ruimtelijke indeling teweegbrengen, maar ook de voortdurende verandering bij de toepassing van religieuze thema’s in de schilderkunst beïnvloeden. Naast de religieuze thema’s wordt het portretteren steeds populairder, vooral wanneer het schilderdoek als nieuwe drager zijn opgang kent. In de loop van de zeventiende eeuw zijn deze portretten overal sterk aanwezig. Van Dyck maakt er verschillende als eerbetoon aan de aristocratische hoven. Ook andere figuren uit de samenleving worden geportretteerd: een lakenfabrikant, academici, bankiers, … Het wordt duidelijk dat in die periode de burgerij, vooral uit de Noordelijke Nederlanden, haar beeldvorming en haar waarden ontwikkelt. De zeventiende eeuw is een periode van onrust tussen protestanten (reformatie) en katholieken (contrareformatie). Het is Rubens die hier met bevlogenheid en vol energie een eigen beeldtaal zal ontwikkelen. We bekijken een uitstekend voorbeeld van een van de hoogtepunten uit de Barok en meer…
Met Charlotte Vaes, lerares kunstgeschiedenis en museumgids
