“Het einde van ons eerste project van dit schooljaar komt in zicht. Zoals zo vaak komen we nu echt onder stoom. Je hebt zo een fase middenin het project waarin het lijkt alsof er ‘nog een zee van tijd is’. Wij weten wel beter, maar … de kinderen kan je dat niet echt kwalijk nemen”.
Voor heel wat kinderen dien je ook bijna dagelijks in de kring samen te zitten voor het planningsbord. Je moet dan telkens diezelfde vragen hernemen :
- Waar werken we naar toe (= het eindresultaat)?
- Waarom (welke bedoelingen hebben we?)
- Wat is de zin van dit werk? Welk nut heeft dit voor jezelf, voor de anderen, voor de school,… ?
Je moet ook steeds recapituleren wat er al gebeurde en controleren wat er nog gaat komen. Vergeten we niets belangrijks? Er wordt dus veel overlegd en nagedacht.
In de loop der jaren hebben we wel al geleerd om oefenvormen te vinden waarmee we ook wel variatie vinden om zo’n proces uit te werken. Eén vorm bespreek ik straks eens kort. Toch moet je dit zeker en vast weten : We werken met drie leeftijden bij elkaar in één groep en spreken daarom over jongsten, middengroepers en oudsten. De jongsten van dit jaar waren vorig jaar dus “oudsten” in de derde leefgroep (=eerste, tweede en derde leerjaar). De sprong naar de vierde is een serieuze uitdaging. De woordenschat, de gesprekken, de uitwerking van themata, de bespreking van de actualiteit … dat alles is – door het bijzijn van kinderen van het vijfde en zesde leerjaar – op een veel hoger niveau beland. Ze staan hier vaak voor grote uitdagingen!
Over het algemeen zie ik niets dan voordelen in deze leeftijdsdoorbrekende structuur van klasjes. Via peer-tutoring wordt nu ook meer en meer gewezen op de voordelen van samenwerking tussen jongere en oudere kinderen, maar toch blijven we in de meeste scholen nog steeds vasthouden aan die oude klas-structuren. In het basisonderwijs vormen we – als school – bijna de uitzondering door het kiezen voor het samenzitten van kinderen van drie leeftijden in één klasgroep. Graadklasjes kom je nog wel tegen, maar dit … is echt wel een gevolg van een pedagogische keuze. Ik kan het me niet voorstellen dat dit nog maar overwogen wordt in het middelbaar. In ieder geval zie ik er geen spoor van in de voorstellen Monard. En wat denkt Ovds hierover?
Om terug te keren naar de voorbije projectweek en die ene werkvorm die ik ging uitwerken.
Visualiseren van wat je doet, helpt de jongsten zeker en vast. Zo namen we ook de werkwijze van onze derde leefgroep over en knoopten we aan bij iets dat onze jongsten goed kennen. Dat gaat als volgt. We tekenen een berg en aan de top van die berg zetten we (of tekenen we) het eindresultaat : daar willen we uitkomen, dat willen we ‘realiseren’ (moeilijke woorden introduceren bij de kinderen kan geen kwaad!)
We tekenen allerlei weggetjes die we volgen om er te geraken. De kinderen sommen de weggetjes op die we al volgden. Die activiteiten zijn de namen van de weggetjes. Soms geraak je wel eens op een zijweggetje… Dat moet je ook ZIEN. Ze kunnen het traject meevolgen, aangeven wat er nog ontbreekt, zoeken welke stappen nog volgen…
Wat gebeurde er dan verder deze week? Wel, we hebben dus enkele contacten gelegd en zo hebben we toch een lesgever gevonden in het wijkgezondheidscentrum. De coördinator kwam EHBO-praktijk geven. De dokter van het CLB zal het vooral hebben over gezondheid, hygiëne en allerlei inzichten ter voorkoming van ongezonde situaties of ongelukken.
Een oma, een moeder … zijn ingeschakeld om de kinderen te leren naaien en stikken. We moeten toch een “uitrusting” hebben voor ons helpersteam. Het hoofdaccent lag evenwel op het opzoeken van informatie in allerlei bijeengezochte boeken, folders, tijdschriften,… om antwoorden te vinden op onze vele vragen over hygiëne, EHBO, gezonde voeding, beweging en preventie.
Nog enkele tips voor leerkrachten van kleuter tot secundair. Er bestaat in Nederland een fantastische ‘bank van beelden’, nl. “De beeldbank” van de Nederlandse schooltelevisie. Je vindt er zeer korte filmfragmenten (vaak ongeveer twee minuten) over zeer veel onderwerpen en je kan de gesproken tekst afdrukken. Een snelle manier om vlug aan informatie te geraken, zeker wanneer je niet zo onmiddellijk een bib in de schoolomgeving vindt.
Ook goed om weten als leerkracht : kijk ook eens op ‘KlasCement’. Via dit kanaal vind je ook heel wat materiaal, uitgewerkt door collega’s, en je kan er je eigen bijdrages ook publiek maken. Dergelijke kansen om met elkaar in contact te komen en informatie te delen, moeten we toch aanmoedigen.
Nog enkele dagen en ja … het project komt in de eindfase. Vrijdag zijn alvast de kinderen van de derde, tweede en eerste leefgroep uitgenodigd op onze ‘promotiedag’. Hoe we daar naar toe werken de volgende dagen, verneem je in een volgend dagboekfragment.
Wil je reageren op mijn ‘dagboekbijdrage’? Ik kijk er naar uit!
Ludo Merckx
Reageren kan door te mailen naar: lutlud@yahoo.com
