Van de hand van Lucas Catherine verscheen onlangs “Wandelen naar Kongo”, een historische wandelgids langs koloniaal erfgoed uit de periode van Leopold II en de Société Générale. De wandelroute leidt langs koloniale gebouwen en monumenten in Brussel en een vijftiental andere steden.

Bij internationaal vergelijkend onderzoek, zoals de Pisa-onderzoeken van 2000 en 2003, scoort het Fins onderwijs zeer goed. Het combineert een hoog gemiddeld niveau met beperkte sociale ongelijkheid tussen de scholen en de leerlingen. Tijdens de “10 uren voor de democratische school” in november 2005 was er een werkwinkel over onderwijs in Finland. De twee sprekers waren Leen Leemans, die voor het tijdschrift Klasse van het departement onderwijs, in Finland een conferentie over het Finse onderwijs bijwoonde, en Ella Desmedt, verbonden aan het Hoger Instituut van de Arbeid van de KUL, die een stapel literatuur over het Finse onderwijs doornam en van daaruit de context van de Finse onderwijs duidde. Nadien volgde nog een interessante gedachtenwisseling.

De huidige beroering - betogingen van studenten en docenten in Brussel, Antwerpen en weldra, op 27 april, in Gent - rond het financieringsplan van minister Vandenbroucke voor het hoger onderwijs, doet de vraag rijzen naar de achtergrond ervan. Tussen de verklaring van de Europese onderwijsministers in Bologna (1999), de structurele aanpassingen van het Vlaams hoger onderwijs met o.a. het "structuurdecreet" en het huidig plan Vandenbroucke voor een nieuwe financieringswijze van het hoger onderwijs, bestaat een rechtsteeks verband. Hieronder publiceren we een artikel van Ruben Ramboer over de achtergronden en gevolgen van "Bologna". Hoewel het artikel dateert van 2002, bevat het veel interessante elementen om de huidige plannen van Vandenbroucke beter te kunnen duiden. Het artikel verscheen in "De democratische school", nr. 10, april 2002. De auteur was toen wetenschappelijk medewerker aan de VUB.

Op woensdag 29 maart betoogden een 1000-tal studenten en personeelsleden door de straten van Antwerpen tegen het financieringsplan van minister Vandenbroucke voor het hoger onderwijs. Deze betoging was georganiseerd door de VVS (Vereniging van Vlaamse Studenten) en het gemeenschappelijk vakbondsfront. Er waren delegaties van studenten en personeel van Brussel aanwezig. Door hun strijdbaarheid en slogans maken zij de minister duidelijk dat zijn plannen in de prullenmand thuis horen en dat hij zijn huiswerk opnieuw mag maken. Op de Groenplaats werden toespraken gehouden door studentenorganisaties en de onderwijsvakbonden. We drukken hierbij twee toespraken af.

Op 16 maart betoogden 2000 studenten, docenten en ander personeel van de Brusselse universiteiten en hogescholen tegen de nieuwe financieringsvoorstellen van minister Frank Vandenbroucke voor het hoger onderwijs. Op 29 maart is Antwerpen en op 27 april is Gent aan de beurt. De betoging in Antwerpen op woensdag 29 maart vertrekt om 14.00 u aan de Ossenmarkt en trekt naar de Grote Markt. Door hun actie wordt de mediastilte doorbroken en wordt eindelijk het maatschappelijk debat rond de hervorming van het hoger onderwijs en haar financiering gevoerd.

De onderhandelingen voor CAO VIII (leerplichtonderwijs) gingen op 30 januari van start. Voor de onderhandelingen CAO II (hoger onderwijs) is het wachten tot 30 maart. De eerste hindernis die genomen moet worden is die van de schoolopdracht en daar dreigt het reeds grondig spaak te lopen. Maar er is meer aan de hand. Minister Vandenbroucke lanceert intussen allerlei nieuwe initiatieven zonder extra middelen te voorzien wat de werkdruk verder verhoogt. De onrust aan de basis neemt toe. De Standaard titelt: “Onderwijsbonden worden nerveus” (1), COC: “Windstilte of stilte voor de storm?” (2). We bespreken enkele thema's die aan de orde zijn.

In een eerste artikel over het PISA-onderzoek 2003 hebben we aangetoond wat intussen genoegzaam bekend is: de onderwijssystemen in ons land, zowel het Nederlandstalig als het Franstalig, hebben het trieste voorrecht tot de meest ongelijke van de leden van de OESO te behoren. Tijd nu om deze vaststelling te overstijgen en er de redenen van te ontleden. Ook daar biedt het PISA-onderzoek een zeer verhelderende overvloed aan statistisch materiaal. Dit artikel wil enkele karakteristieken van het Belgisch onderwijs vergelijken met het Finse.

"Een auto van 22000 EURO wordt 20% goedkoper. De nieuwe prijs wordt daarna nog eens met 10% verlaagd. Wat is het percentage van de...

De Britse regering heeft op 25 oktober 2005 een “Witboek” over het onderwijs gepubliceerd. Hierin wordt gepleit om de mechanismen van “vrije keuze' en dus van de semi-marktwerking in het onderwijs te versterken. We publiceren een reactie van Richard Hatcher, professor aan de Universiteit van Central England in Birmingham. (We zoeken een vrijwilliger (m/v) om dit artikel te vertalen. Dank bij voorbaat om ons te contacteren : ovds@democratischeschool.org )

Francine Mestrum kennen we als geëngageerd academicus die in 2002 in haar boek ‘globalisering en armoede' scherpe kritiek leverde op de Wereldbank. De ‘Rattenvanger van Hameln' kan gezien worden als een vervolg daarop. Niet zomaar een analyse van de neoliberale politiek, wel van het vertoog dat de Wereldbank hanteert, de sociale inkleding van haar beleid als antwoord op de kritiek die deze internationale instelling al jaren te slikken krijgt.

Eén oog op de televisiebeelden van de tsoenamiramp in Zuid-Oost-Azië, het andere op het jongste boek van de Uruguyaanse schrijver en journalist Eduardo Galeano. Lezen kan soms een bevreemdende ervaring zijn.

"Na maandenlang bakkeleien en geen stap vooruit geraken binnen een absoluut ontoereikend budget, is ons geduld stilaan op. Indien er rond de jaarwisseling geen...

De Oproep voor een democratische school (OVDS) is weliswaar ontstaan tijdens de acties voor de (her)financiering van het onderwijs, maar onze politieke en ideologische grondslagen reikten vanaf het begin verder dan de budgettaire kwestie. Onze keuze voor een school die de sociale rechtvaardigheid in haar vaandel draagt, ligt reeds besloten in de keuze van de naam en in de oprichtingstekst van onze organisatie.

De discussie onder Europeanen over de huidige strijd voor democratisch onderwijs is geen eenvoudige taak. Onze onderwijssystemen hebben namelijk elk hun eigen geschiedenis en de ontwikkelingen van de neoliberale globalisering werken in op zeer verscheiden beginsituaties. De juridische structuur van onderwijsinstellingen in België en in Italië bijvoorbeeld, vormen zowat de twee uitersten.