Van alle Europese onderwijssystemen is dat van de Franse Gemeenschap het meest ongelijk. Deze trieste vaststelling wordt erkend door alle beschikbare internationale studies, welke indicator men ook gebruikt. We citeren één voorbeeld uit tientallen studies: op de PISA-testen voor wiskunde is het gemiddelde verschil van de leerlingenprestaties tussen de twee uiterste kwartielen ( de 25% rijksten en de 25% armsten) in de Franse gemeenschap 126 punten. In Vlaanderen is dit verschil 102, in Frankrijk 101, in Spanje 87, in Italië 76, in Finland 63 punten.

Een collectief van ondertekenaars, leden van het Platform voor de strijd tegen de mislukkingen op school (Plateforme de lutte contre l’échec scolaire) en van het collectief Een school voor allen (Une école pour tous) schreven op 29 oktober 2008 een vrije tribune (Le Soir) om het decreet “sociale mix” van minister Dupont kritisch te ondersteunen tegen de belagers uit liberale en elitaire hoek . Zij vragen een snelle oplossing voor het probleem van de meervoudige inschrijvingen en de garantie dat alle leerlingen een plaats vinden vóór de verkiezingen (van 7 juni 2009).

In het debat over de noodzaak van meer regulering inzake het inschrijvingsbeleid in het onderwijs wordt door liberale verdedigers van de status quo soms geschermd met het argument van de carte scolaire in Frankrijk. “Kijk in Frankrijk, daar bestaat de scholenkaart en het werkt niet. Zij garandeert de sociale gelijkheid niet. Sarkozy gaat ze trouwens afschaffen”. Laat ons dus even kijken wat er in Frankrijk gebeurt.

De organisatie School zonder racisme (SZR) is sinds 20 jaar actief. Meer dan 250 secundaire scholen kregen in de loop der jaren het bordje "school zonder racisme" nadat meer dan 60% van de leerlingen (en de personeelsleden) een oproep tegen racisme en voor intercultureel onderwijs onderetekenden. Op zaterdag 7 maart organiseert School zonder racisme (SZR) / Ecole sans racisme (ESR) in Brussel (aan de ULB) een studiedag onder het motto "Samenleven kun je leren / Vivre ensemble, c'est possible". De studiedag richt zich tot leerkrachten en studenten lerarenopleiding. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de samenwerking over de taalgrens heen.

Sinds april dit jaar voert ‘Groen!’ het zogenaamde “horizondebat”. De bedoeling ervan is “de politieke inhoud - het programma van ‘Groen!’ - op te poetsen en terug volledig actueel te maken”. Het debat richt zich niet alleen naar de leden van ‘Groen!’ . “Iedereen die zin heeft, is van harte welkom om mee te discussiëren” zo zegt Annalisa Gadaleta, medewerkster van Mieke Vogels. In dat “Horizontendebat” is ook plaats voor onderwijs. Het voorstel van de onthaaste school, dat medio september door ‘Groen!’ werd gelanceerd, heeft zijn ontstaan gevonden in de werkgroep Gezin & Zorg.

Vlaanderen werd in 1989 bevoegd voor zijn onderwijs. We zijn nu 20 jaar later en we moeten vaststellen dat de Vlaamse scholen op dit ogenblik nog steeds niet over dezelfde basisomkadering beschikken als die waarover zij beschikten op de vooravond van de overheveling van de onderwijsbevoegdheid van federaal niveau naar gemeenschapsniveau.

Op uitnodiging van Education International Belgium (E.I.B.), een ngo die in Antwerpen zijn zetel heeft, gingen Lut Adriaensens en Hugo Van Droogenbroeck in juli-augustus 2007 een zestal weken leraars bijscholen in een plattelandsschool in Bangladesh. In september 2008 ging Hugo – intussen gepensioneerd - terug en werkte er een maand in een tehuis voor Boeddhistische kinderen. Het werden beklijvende ervaringen.

In een niet zo ver verleden trokken honderdduizenden uit “arm Vlaanderen” naar de steenkoolmijnen en fabrieken van Wallonië, de bakermat van de industriële revolutie op het Europese vasteland. In 1950 waren nog 85% van de werklozen in België Vlamingen. Vandaag is dit “arm Vlaanderen” één van de rijkste regio’s van Europa geworden. Wat is er ondertussen gebeurd in dat ooit zo voorspoedige Zwarte Land? En welke toekomst staat Wallonië te wachten? Ovds (Oproep voor een democratische school) nodigde op 11 oktober leerkrachten uit om de veelzijdige realiteit van Wallonië, en meer bepaald Charleroi en La Louvière, te leren kennen.

Meer dan 200 leerkrachten uit alle provincies van het land namen op zaterdag 11 oktober deel aan een ontmoetingsdag in Charleroi, georganiseerd door Ovds-Aped (Oproep voor een democratische school - Appel pour une école démocratique). De deelnemers konden tijdens de voor- en namiddag kiezen tussen een aantal workshops en educatieve uitstappen. Tijdens de middagpauze hield Jean-Pierre Kerckhofs een gelegenheidstoespraak (afwisselend in het Nederlands en het Frans met vertaling op een scherm) die we hier publiceren. Jean-Pierre is de Franstalige co-voorzitter van Ovds-Aped.

Guido Fonteyn schreef meer dan 30 jaar voor "De Standaard", vooral over Wallonië waar hij lang leefde en werkte. In de loop der jaren schreef hij meerdere boeken over Wallonië, o.a. "Afscheid van Margritte. Over het oude en nieuwe Wallonië" (Meulenhoff/Manteau, 2004), "Boerenpsalm: Vlaamse boeren in Wallonië" (Manteau, 2006), "In de Rue des Flamands: het schamele epos van Vlaamse emigranten in Wallonië" (Scoop, 1997). Op de ontmoetingsdag van Vlaamse en Franstalige leerkrachten op 11 oktober in Charleroi sprak hij over de industriële opgang en neergang van Wallonië en de geschiedenis van de Vlaamse immigranten in het Zwarte Land. Een verslag...

La Louvière is een nieuwe stad. In het midden tussen de steenkolenbekkens van Mons en Charleroi ontwikkelt zich in de 19de eeuw de industriële activiteit rond de steenkoolmijnen en de staalovens van La Louvière: Le Centre. Het lot van La Louvière is onherroepelijk verbonden met dat van de familie Boël, die fortuin begon te vergaren toen in 1880 een kinderloze Ernest Boucquéau zijn staalfabriek in La Louvière naliet aan zijn boekhouder Gustave Boël (1837-1912). Even onherroepelijk verbonden met het lot van deze stad is de immigratie van Italiaanse arbeiders. 50 % van de bevolking van La Louvière heeft Italiaanse roots. Prof. Anne Morelli (ULB), zelf in België geboren uit Italiaanse immigranten, gidst ons naar La Cantine des Italiens en le Bois du Luc. Beklijvend…

Ook allochtonen hebben het leven gelaten om België te verdedigen tegen het fascistisch monster. Op het kerkhof van Cornil-Noirmont hebben 2250 Marokkanen die gesneuveld zijn in de slag bij Gembloux een laatste rust gevonden. Op de Ovds-ontmoetingsdag van 11 oktober te Charleroi bracht een groep deelnemers hen hulde. Maryse François brengt verslag uit.

De Unesco (de VN-organisatie voor onderwijs) heeft de resultaten gepubliceerd van een uitgebreid vergelijkend onderzoek over het lager onderwijs in 18 landen van Latijns-Amerika....

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, of kortweg de OESO, peilt om de drie jaar naar de kennis van vijftienjarigen. Het recentste Pisa-onderzoek – en Pisa staat dan voor Programme for International Student Assessment – werd in 2006 in 57 landen uitgevoerd. In het onderzoek, waaraan ongeveer 8.000 Vlaamse en Franstalige leerlingen deelnamen, werd ook het vrije onderwijs, voornamelijk katholieke scholen dan, vergeleken met het officiële net, zeg maar de scholen van gemeenten en steden, provincies en het gemeenschapsonderwijs. Senator Alain Destexhe, en met hem De Standaard, beweerden, op basis van deze resultaten, dat het Vlaamse vrije onderwijs kwalitatief beter scoorde dan het Vlaamse officiële onderwijs. Te kort door de bocht, zo bleek later!