Pedagogie

In één van haar aanbevelingen vraagt de Commissie Brinckman, een panel dat op vraag van onderwijsminister Weyts nadacht over onderwijskwaliteit, om van gestandaardiseerde toetsen...

Lessen aanbieden in de thuistaal heeft in veel landen zijn nut bewezen: die kinderen halen betere resultaten. PIET VAN DE CRAEN, PIET VAN AVERMAET en MACHTELD VERHELST moeten dan ook verbijsterd vaststellen dat de minister van Onderwijs het proefproject schrapt.

Een Russische onderwijzer begon 83 jaar geleden met een project dat op het eerste zicht op een school voor gestraften leek. Anton Makarenko wilde de kinderen socialiseren die de maatschappij tot de gevangenis of de straat veroordeelde. Hoe? Door handenarbeid en schoolse arbeid. Honderden delinkwente kinderen, wezen van de burgeroorlog, werden hem vanaf 1920 toevertrouwd. In de Oekraïne leidde hij zijn centrum, “kolonie Gorki”. Waarom spreekt men tot op vandaag met respect over deze man die van zijn leerlingen een militaire discipline eiste? Makarenko was een enthousiaste, rechtvaardige, vrolijke pedagoog, eerder veeleisend dan hard. Hij wou “elk menselijk wezen vanuit een optimistische visie benaderen, op het gevaar af zich te vergissen”. Zo vroeg hij de kinderen om mee te werken aan de organisatie van de school en hij luisterde naar hen. Zijn leerlingen hadden vlug begrepen dat zij geluk hadden hem te ontmoeten. Een domein dat een puinhoop was herschiepen ze in een plaats waar ze konden verblijven, werken en studeren. De gronden rond het domein maakten ze vruchtbaar. De meeste van deze meisjes en jongens zijn werkzame en sociale Sovjetburgers geworden. De “kolonie Gorki” en later de “commune Dzerjinski” zijn uitgegroeid tot modellen en inspiratiebron voor de oprichters van actieve scholen.

In filmzalen Zed (Leuven en Hasselt), Sphinx (Gent), Lumière (Antwerpen en Brugge), Palace (Brussel), Buda (Kortrijk) kun je de film “Herr Bachmannn und seine...

"Net één week projectwerk achter de rug. Inderdaad, we waren gestopt bij het bepalen van het project én … de kinderen waren het weekend ingestuurd met de opdracht om al één activiteit te bedenken en zeker en vast ook al één tastbaar iets mee te brengen. Uit ervaring weten ze wat we bedoelen : een boek over het onderwerp, een adres voor hulp, een artikel, een spel, spulletjes die met het onderwerp te maken hebben (bv. verband)".

“Competentiegericht onderwijs”, “competentiegerichte evaluatie”, “basiscompetenties”, “transversale competenties”, “socles de compétences” (de term die het Franstalig onderwijs voor “eindtermen” gebruikt), “terminale competenties”, … Het begrip “competenties” is niet meer weg te denken uit de onderwijsliteratuur. Het heeft succes op wereldvlak. Na de VS, Québec, Zwitserland, Frankrijk, Franstalig België en Nederland is de “competentie-obsessie” [Boutin et Julien, 2000], dit nieuwe “pedagogische eenheidsdenken” [Tilmant 2005], ook Vlaanderen aan het veroveren. Maar onder de dekmantel van een modernistisch klinkend discours zou zich wel eens een operatie kunnen verschuilen om het onderwijs in de pas te laten lopen en het aan de noden van een kapitalistische economie in crisis te onderwerpen.

Op 4 februari 2009 organiseerden Masereelfonds, Boco en Ovds een studienamiddag rond het boek van Ides Nicaise "Gelijke kansen op school: het kan". In één van de zes werkgroepen konden de deelnemers kennis maken met ervaringen van de "Brede School". Achtereenvolgens brachten Tony Schildermans (Europaschool, Genk) en Jo Dreezen (Het Sluizeken, Gent) een korte historiek en een overzicht van de activiteiten in hun scholen.

De voorbije maanden werkten enkele scholen in Antwerpen samen met dienstencentra en theaters in Borgerhout en in Zuid-Afrika. Ouderen en Afrikaanse toneelspelers leerden de Antwerpse kinderen nieuwe dingen aan. Deze uitwisseling werd op 24 mei afgesloten met een conferentie met muziek, zang, dans en spel in het theater van Sering vzw in Borgerhout.

(Dit artikel verscheen oorspronkelijk in de Democratische School nr. 73 van maart 2018.) Waarom hebben we in Vlaanderen het idee van de zomerschool nog niet...

Het onderwerp leek dood en begraven. Na de gekte van de jaren 1997-2000 was de “numerieke competenties”–hersenspoeling ietwat geluwd. Maar daar gaan we weer....