Pedagogie

Uit ongerustheid over de huidige situatie waarbij Vlamingen en Walen tegen elkaar opgezet worden, zoek ik binnen het onderwijs naar toenadering en contact. Wie van ons heeft er baat bij een splitsing? Niemand. Na een bijeenkomst in Gent over de politieke crisis in België vond ik het nuttig om een initiatief toe te lichten uit het eigen werkveld. Ik zie het als één van de mogelijkheden om de publieke opinie terug op het spoor van begrip en solidariteit tussen de gemeenschappen te brengen.

In een interview in "De Tijd" (1 september 2007) met Mieke Van Hecke, directeur-generaal van het katholiek onderwijs en met Urbain Lavigne, afgevaardigd bestuurder...

“Waarom leren Franstalige kinderen zo moeilijk Nederlands en waarom leren Nederlandstaligen steeds minder graag Frans?” Rond deze vraag heeft Laurence Mettewie gedoctoreerd aan de VUB. Vandaag doceert ze aan de universiteit van Namen. Laurence Mettewie geeft Nederlandse taal en taalkunde aan studenten Germaanse. In haar vrije tijd werkt ze mee met TIBEM (Tweetaligheid in Beweging/Bilinguisme en Mouvement), een beweging die meertalig onderwijs in België promoot.

De Open Universiteit Nederland stelt een deel van zijn studiemateriaal gratis ter beschikking via internet. Op 5 december 2006 begint de universiteit met drie...

Om te ontwikkelen hebben kinderen kansen nodig. Kinderen hebben nood aan initiatief mogen nemen, aan uitdagende materialen en activiteiten die aangepast zijn aan hun mogelijkheden,...

"Ja, da's echt een knappe leerling. Hij heeft een knobbel voor talen." Je hoort dergelijke uitspraken zo vaak onder leerkrachten. Dat is best ergerlijk. Zulke zinswendingen gaan immers terug op de frenologie, een pseudo-wetenschappelijke discipline uit de negentiende eeuw. Daarin werd verdedigd dat aanleg en karakter bepaald worden door een uitwas van bepaalde hersendelen - wat men zou kunnen vaststellen aan de vorm van de schedel, die immers speciale knobbels zou vertonen. Hier en daar kan je nog een zonderling vinden die de frenologie beoefent, maar eigenlijk werd die discipline totaal verlaten. In ons taalgebruik zit veel pseudo-wetenschappelijke onzin vervat. Vaak zijn we ons daar niet van bewust. Met "de zon komt op in het oosten" zitten we in het lang vervlogen geocentrische wereldbeeld. En wat dacht je van "hout vasthouden!"? Bepaalde voorwetenschappelijke en pseudo-wetenschappelijke 'kennis' blijft echter wel op die manier bestaan. Ze wordt van generatie op generatie overgeleverd. En als leerkrachten al niet beter weten ...

Leerlingenparticipatie op school, leerlingenrechten, opvoeding tot burgerschap, met democratie leren omgaan… De onderwijswereld gonst van deze ideeën, tot in de officiële toespraken en de decreten. Op het terrein kennen we leerlingenraden, klasafgevaardigden, projectonderwijs, peterschap van oudere leerlingen over jongere, allerlei acties voor het milieu, tegen het racisme enz. Een beweging als de onze, de Oproep voor een democratische school, kan zich daarbij niet afzijdig houden.

Als ze klasafgevaardigde zijn of meedoen aan een actie op school in het kader van meer burgerschap, zijn jongeren dan bezig met de democratie te ontdekken of te ontwikkelen? Dat is verre van zeker. Wat ieder van ons verstaat onder democratische participatie dekt heel verschillende en soms diametraal tegenovergestelde realiteiten.

- 1888. Geboorte in Oekraïne tijdens het bewind van tsaar Alexander III. Arbeiderszoon. - 1905. Onderwijzer op 17 jaar, hij onderwijst Russisch. Hij laat zich...

Een Russische onderwijzer begon 83 jaar geleden met een project dat op het eerste zicht op een school voor gestraften leek. Anton Makarenko wilde de kinderen socialiseren die de maatschappij tot de gevangenis of de straat veroordeelde. Hoe? Door handenarbeid en schoolse arbeid. Honderden delinkwente kinderen, wezen van de burgeroorlog, werden hem vanaf 1920 toevertrouwd. In de Oekraïne leidde hij zijn centrum, “kolonie Gorki”. Waarom spreekt men tot op vandaag met respect over deze man die van zijn leerlingen een militaire discipline eiste? Makarenko was een enthousiaste, rechtvaardige, vrolijke pedagoog, eerder veeleisend dan hard. Hij wou “elk menselijk wezen vanuit een optimistische visie benaderen, op het gevaar af zich te vergissen”. Zo vroeg hij de kinderen om mee te werken aan de organisatie van de school en hij luisterde naar hen. Zijn leerlingen hadden vlug begrepen dat zij geluk hadden hem te ontmoeten. Een domein dat een puinhoop was herschiepen ze in een plaats waar ze konden verblijven, werken en studeren. De gronden rond het domein maakten ze vruchtbaar. De meeste van deze meisjes en jongens zijn werkzame en sociale Sovjetburgers geworden. De “kolonie Gorki” en later de “commune Dzerjinski” zijn uitgegroeid tot modellen en inspiratiebron voor de oprichters van actieve scholen.