Pedagogie

Verre van een pedagogische vernieuwing te brengen sluit het competentiegericht onderwijs de leerkrachten op in routineus, bureaucratisch werk met heel veel regels. Dit vloeit voort uit een bekrompen en dogmatische visie over de verhouding leerkracht-leerlingen.

De leerplannen gebaseerd op de hervorming via competenties zijn niet alleen log en bureaucratisch in hun procedures en methodologie, maar bovendien bijzonder lichtzinnig als het er op aankomt de cognitieve inhouden te preciseren. Zo wordt de deur open gezet voor de meest uiteenlopende interpretaties wat tot ongelijkheid leidt.

"Net één week projectwerk achter de rug. Inderdaad, we waren gestopt bij het bepalen van het project én … de kinderen waren het weekend ingestuurd met de opdracht om al één activiteit te bedenken en zeker en vast ook al één tastbaar iets mee te brengen. Uit ervaring weten ze wat we bedoelen : een boek over het onderwerp, een adres voor hulp, een artikel, een spel, spulletjes die met het onderwerp te maken hebben (bv. verband)".

In onderstaand stuk "dagboek" laat Ludo Merckx, onderwijzer in "De Buurt" (Gent) , ons proeven van zijn aanpak met leerlingen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar.

Enthousiaste leraren die zich op vrijwillige basis minstens vier keer per maand na de schooluren kunnen vrijmaken. Daar is de Federatie van Marokkaanse Verenigingen (FMV) naar op zoek. Het jonge en innoverende onderwijsproject IQRA-Vlaanderen, dat actief is in Antwerpen en Oost-Vlaanderen, werkt samen met ouders en school aan de leerachterstand bij allochtone kinderen. Om leerlingen een goede start te geven in het secundair onderwijs, richt het project zich op kinderen tussen tien en dertien jaar oud. Ervaringsgericht werken, vanuit de eigenheid en de mogelijkheden van het kind, staat voorop.

Het onderwijs moet jongeren helpen socialiseren (leren functioneren in de samenleving) maar moet de jongeren niet laten wennen aan de fundamentele onrechtvaardigheden. Het onderwijs kan bijdragen tot de persoonlijke ontplooiing maar moet vooral ook een hefboom zijn voor sociale emancipatie. Het bovenstaande onderschrijf ik ten volle, schrijft Ludo Merckx, onderwijzer van "De Buurt", een ervaringsgerichte lagere school in Gent.

Vandaag terug naar school, het begin van wat op vele vlakken een hete herfst zal worden. Ook voor Pascal Smet, de nieuwe minister van Onderwijs (SP.A). JAN MASSCHELEIN en zeven andere pedagogen hopen dat het uiterst competitieve en outputgerichte beleid van voorganger Frank Vandenbroucke bijgestuurd wordt.

In het verkiezingsprogramma van Groen! (Vlaamse verkiezingen, 7 juni 2009) wordt veel aandacht besteed aan onderwijs. Een van de blikvangers is het pleidooi voor de "onthaaste basisschool". Groen! stelt voor om in de volgende legislatuur in elke provincie minstens 2 proefprojecten "onthaaste school" op te richten.

Op 4 februari 2009 organiseerden Masereelfonds, Boco en Ovds een studienamiddag rond het boek van Ides Nicaise "Gelijke kansen op school: het kan". In één van de zes werkgroepen konden de deelnemers kennis maken met ervaringen van de "Brede School". Achtereenvolgens brachten Tony Schildermans (Europaschool, Genk) en Jo Dreezen (Het Sluizeken, Gent) een korte historiek en een overzicht van de activiteiten in hun scholen.

Sinds april dit jaar voert ‘Groen!’ het zogenaamde “horizondebat”. De bedoeling ervan is “de politieke inhoud - het programma van ‘Groen!’ - op te poetsen en terug volledig actueel te maken”. Het debat richt zich niet alleen naar de leden van ‘Groen!’ . “Iedereen die zin heeft, is van harte welkom om mee te discussiëren” zo zegt Annalisa Gadaleta, medewerkster van Mieke Vogels. In dat “Horizontendebat” is ook plaats voor onderwijs. Het voorstel van de onthaaste school, dat medio september door ‘Groen!’ werd gelanceerd, heeft zijn ontstaan gevonden in de werkgroep Gezin & Zorg.