Hoger onderwijs

Naar aanleiding van een petitie van academici is er een debat ontstaan over de publicatiedruk aan onze universiteiten. Academici klagen over de dwang om jaarlijks een aantal zogeheten “A-publicaties” uit te brengen. Die publicaties worden dan in rekening gebracht in de loopbaanontwikkeling – bevorderingen, vaste aanstellingen – en bepalen in hun totaal ook mee de score van universiteiten in de talloze internationale academische “rankings”.

Amper 28 procent van de nieuwe studenten in het eerste jaar hoger onderwijs slaagt volledig. Slechts 13.780 van de 48.856 nieuwe eerstejaars haalde in...

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen, met de invoering van de bachelor- en masteropleidingen vanaf het academiejaar 2003-2004, is al enige tijd op kruissnelheid. Ze geeft uitvoering aan de Bolognaverklaring van 1999 om in Europa tot één grote onderwijsruimte voor docenten, onderzoekers en studenten te komen.

Op dinsdag 23 maart 2010 betoogden een 500-tal studenten, docenten en administratief personeel van de universiteiten en hogescholen te Leuven. De manifestatie was een initiatief van LBC-NVK, BBTK, ACV-openbare diensten, LOKO, VVS, Comac, ALS, Animo, Studentenraad Groep T, Enter.

Waarom zijn wij hier ? In de eerste plaats om de burgers uit te nodigen eens na te denken over hun hoger onderwijs. Bericht aan de bevolking dus, aan de inwoners van dit land, aan de opiniemakers…

Beste vrienden, Het hoger onderwijs en onderzoek in Vlaanderen staat er niet goed voor. De gevolgen van tientallen jaren onderfinanciering laten zich stilaan voelen op het terrein. Hoger onderwijs, ooit één van onze grote troeven, is stilaan een slagveld geworden. Verarming en concurrentie kunnen niet hand in hand gaan met kwaliteit.

Het landschap van het hoger onderwijs (hogescholen en universiteiten) werd de jongste jaren grondig doorploegd door allerlei hervormingen, vaak voortvloeiend uit het (Europees) Bologna-proces. Het hoger onderwijs is één van de grote dossiers in de Beleidsnota 2009-2014 van minister Smet. In onderstaande bijdrage zetten we een en ander op een rij.

De Bolognaverklaring bestaat tien jaar en heeft doorheen heel Europa een complete herschikking van het universitaire landschap veroorzaakt. Minister Vandenbroucke beweert dat studentenmobiliteit het doel ervan is. Is dat wel zo? En is dat alles wat er te zeggen valt over de Bologna-operatie?

In 2000 had de Europese Raad (ER) een droom te Lissabon: Europa moet tegen 2010 "de meest competitieve en dynamische kenniseconomie van de wereld worden". Dat vereist ook "een ambitieus programma voor het moderniseren van de stelsels van sociale zekerheid en onderwijs". Universiteiten staan in het oogpunt van de storm: "universities are crucial in achieving the Lisbon goals". De EU is vastberaden: "The EU has supported the conversion process of sectors like the steel industry or agriculture; it now faces the imperative to modernise its “knowledge industry” and in particular its universities" (EC, 2005a:10) .

Op dinsdag 28 april 2009 roepen heel wat studenten-, jongeren- en onderwijsorganisaties op tot een betoging in Brussel voor gratis (hoger) onderwijs. Er worden duizenden studenten van alle universiteiten en hogescholen verwacht. Op 28 en 29 april vergaderen de Europese ministers van onderwijs op een vervolg van het zogenaamde Bologna-akkoord.10 jaar na Bologna