Wat leer je op school ?

Een groep van leraren, opvoeders en studenten volgt Frans De Maegd (1) voor een wandeling langs de "hauts lieux" van de revolutie van 1830 in België. Even vergezelt ons een nationale regenbui.

In een door communautaire twisten verscheurd land met zijn strak omlijnde taalwetten, die ook hun stempel drukken op de organisatie van het onderwijs en taalonderricht, was het tot voor kort enigszins vermetel een discussie op gang te brengen over meertalig onderwijs. Wat de praktische vreemdetalenkennis betreft, genoot Vlaanderen decennia lang een uitstekende reputatie. Dit zou o.m. te maken hebben met het feit dat het Nederlands een vrij kleine taalgemeenschap is en dus sterk onderhevig is aan de invloed van meer “dominante” talen. Toch lijkt het de laatste jaren met de vreemdetalenkennis bij de Vlaamse scholieren bergaf te gaan. In Wallonië daarentegen, waar het vreemdetalenonderricht als ronduit erbarmelijk werd geduid, ziet men een eerder opwaartse trend.

Sinds de jaren tachtig organiseert Foyer (1) in enkele Brusselse scholen een parallel curriculum voor leerlingen van Spaanse, Italiaanse en Turkse origine. Leerlingen die één van deze talen als thuistaal hebben, krijgen een deel van het curriculum in die taal aangeboden. Sofie Jonckheere en Patrizia Civetta, medewerksters van de Foyer, brachten op 20 oktober tijdens de “zes uren voor de democratische school” een enthousiasmerend verhaal over deze ervaringen van “onderwijs in eigen taal en cultuur”.

Op 20 oktober gaf Frans De Maegd tekst en uitleg bij een (in het onderwijs) relatief weinig belicht aspect van de tijd van Keizer Karel: de Geuzenopstand tegen de Spaanse overheersing en het absolutisme. Hij deed dat tijdens een educatieve wandeling in het kader van de "zes uren voor de democratische school".

In De Standaard ontspon zich de voorbije maand augustus een debat over de verhouding tussen evolutieleer en creationisme in het onderwijs. Begin juli vroeg Luc Van den Brande (CD&V) om de stemming over een rapport van de Raad van Europa uit te stellen. Dit rapport verwijst het creationisme resoluut naar de prullenmand en bestempelt het zelfs als een gevaar voor de mensenrechten. Van den Brande stelde “...geen ruimte laten voor hen die geloven in een Schepper ...is te kort doen aan levensbeschouwingen die daarop steunen...”. De vraag is natuurlijk waar en wanneer die ruimte geboden moet worden.

Het kennisniveau van wetenschap en technologie bij de Belgen tussen 18 en 24 jaar ligt beduidend lager dan bij de oudere generaties. Dat leert...

Het is ondertussen bijna 150 jaar geleden (1859) dat Darwin zijn meest beroemde boek, “Over het ontstaan van soorten” ("On the origin of species") publiceerde. Van toen tot vandaag hebben zijn standpunten onder vuur gelegen en stand gehouden.

Van de hand van Lucas Catherine verscheen onlangs “Wandelen naar Kongo”, een historische wandelgids langs koloniaal erfgoed uit de periode van Leopold II en de Société Générale. De wandelroute leidt langs koloniale gebouwen en monumenten in Brussel en een vijftiental andere steden.

Van de 25 workshops die tijdens de “zes uren voor de democratische school” op 16 oktober 2004 gepland waren; is er één niet kunnen doorgaan. Voor de werkwinkel rond “Lichamelijke opvoeding, sport en gezondheid op school” waren er wel enkele voorinschrijvingen, maar op de dag zelf kwamen er geen deelnemers opdagen. Spijtig, want deze workshop was goed voorbereid door Katrien Verschaeve (licentiaat lichamelijke opvoeding aan het college in Menen) en twee animatoren van het sportcentrum “Fire Gym” (Jette) dat grotendeels op eigen krachten voor 1000 jongeren en minder jongeren een gevarieerd sportaanbod organiseert onder het motto “eerst de vriendschap, dan de competitie”. Hieronder volgt de inleiding die Katrien voor deze workshop had voorbereid. Geïnteresseerde collega's kunnen haar contacteren via katrien.verschaeve@skynet.be .

De “zes uren voor de democratische school” op 16 oktober 2004 in Brussel werden besloten met een conferentie door Albert Jacquard. Jacquard is gekend als geneticus maar ook als humanist, bewust burger, strijder voor een meer rechtvaardige samenleving. Een utopist, wat niet hetzelfde is als een dromer! De kernvraag uit de inleiding op de avond luidde: hoe aan de jongeren - doorheen het onderwijs - de wapens en de wil meegeven om een betere samenleving gestalte te geven? Albert Jacquard begint met te schetsen hoe we in onze menselijke ontwikkeling een kwalitatieve sprong van efficiëntie hebben gemaakt. Daardoor is de ordegrootte van (de gevolgen van) ons handelen zo verhoogd, dat we sommige middelen beter niet meer kunnen “benutten”. Voorbeeld op het vlak van bewapening: sterker zijn dan de andere in termen van destructieve wapens heeft gewoon geen zin meer. Door de allesvernietigende kracht van die wapens zijn we gewoon in een absurde situatie terechtgekomen. Voorbeeld op het vlak van blijvende economische groei: het huidige groeiniveau heeft nu al de bovengrenzen van de draagkracht van onze planeet overschreden. Willen we deze planeet in stand houden, dan dient een model van blijvende economische groei fundamenteel in vraag te worden gesteld maar toch blijven de economisten dat groeimodel hanteren.