Wat leer je op school ?

Dirk De Caluwé, een leraar uit Heist-op-den Berg, gidst sinds vele jaren klas- en andere groepen tijdens historische themawandelingen in Brussel. Hieronder een voorstelling van een nieuwe wandeling over de tweede wereldoorlog in één van de meest volkse wijken van Brussel: "Deportatie en verzet in Kuregem".

Met de herdenking van “de groote oorlog” in het verschiet mocht een workshop over deze oorlog niet ontbreken op de "6 uren voor de democratische school". Dominiek Dendooven, historicus en een van de drijvende krachten achter het “In Flanders Fields Museum” in Ieper is specialist in de rol van de koloniale troepen in WO I. Hij had het over militair racisme, belang van de niet-Europese troepen, beweegredenen om naar Europa te komen en erfenis van WO I wereldwijd. Tot slot gaf hij enkele praktische tips geven voor wie met een klas naar de Westhoek komt.

What did you learn in school today, dear little boy of mine? was één van de songs die prijkte op het debuutalbum van de Amerikaanse singer-songwriter Tom Paxton, Ramblin' Boy. We schrijven anno 1964. De hit werd wereldberoemd in de versie van Pete Seeger en stak in dat fameuze protestjaar 1968 de oceaan over. Vanuit Frankrijk stelde Graeme Allwright het onderwijs aan de kaak, in Vlaanderen waren het de Elegasten die uit volle borst hun ongenoegen lieten horen over het onderwijs van de Golden Sixties.

De bedroevende resultaten van een bevraging van een duizendtal studenten lerarenopleiding naar hun politieke, sociaal-economische, geografische en historische kennis wekken zoals verwacht veel discussie op. Zo ook het aloude debat over de rol van kennisoverdracht in het onderwijs versus (beroepsgebonden) vaardigheden en attitudes verwerven. Kennis wordt snel geassocieerd met uit het hoofd leren van lijstjes, namen en data die wel interessant zijn om Trivial Pursuit te winnen, maar niet nuttig voor het echte leven. Bovendien, hoor je vaak, kan je tegenwoordig toch alles opzoeken via Google.

Een onderzoek bij 1000 studenten uit de lerarenopleidingen aan acht Vlaamse hogescholen waarvan de resultaten in "Knack" werden gepubliceerd, slaat velen in de onderwijswereld met verbijstering.

Dat ongeveer twee derde van de leerlingen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel geen Nederlands spreekt buiten de schoolmuren, heeft allerlei gevolgen van organisatorische, sociaalpsychologische en natuurlijk ook didactische aard. Aangezien het Nederlandstalig onderwijs zich uitsluitend op moedertaalsprekers van het Nederlands richt, staan leerlingen die die instructietaal (nog) niet beheersen voor een enorme leeruitdaging. De vraag rijst welke effecten die situatie heeft op hun schoolse prestaties.

In het tweede punt van zijn 10-puntenprogramma voor de hervorming van het leerplichtonderwijs in België spreekt de Oproep voor een democratische school (Ovds) zich uit voor een “algemene en polytechnische vorming voor alle jongeren”. Waar de doelstelling van “algemene vorming” meestal goed wordt begrepen, zeker door diegenen die onze filosofische visie op het onderwijs kennen – de plaats waar men de bagage verwerft om de wereld te kunnen begrijpen om hem te veranderen – zijn er meer vragen over de precieze betekenis van de “polytechnische vorming” en de motieven die er aan de grondslag van liggen. Temeer daar ons 10-puntenprogramma zich over dit thema beperkt tot de vraag “dat iedereen een initiatie krijgt in de technologieën van de productie en het dagelijkse leven (ICT, gezondheid, elektriciteit, landbouw, industrie …)”

Vanaf 1 september 2010 treden nieuwe vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het secundair onderwijs in voege. Deze werden nog onder de vorige minister van onderwijs Frank Vandenbroucke goedgekeurd (Besluit Vlaamse Regering, BS 3 juli 2009). De scholen zijn op zoek naar geschikt didactisch materiaal om deze lessen vorm te geven. KBC ziet het gat in de markt en biedt “gratis” lespakketten aan. Laten we de inhoud van onze lessen straks bepalen door commerciële ondernemingen als KBC en Assuralia? Een oproep aan leerkrachten en organisaties om dit terrein niet prijs te geven en een progressief alternatief op te zetten.

Op 12 januari werd één van de armste landen getroffen door een zware aardbeving. Een maand later is de exacte dodentol nog steeds niet gekend. Vast staat dat het cijfer de kwart miljoen, zo niet overschrijdt, dan toch in elk geval nadert. Overlevenden wachten nu in tentenkampen angstig de komst van het regenseizoen af, volledig overgeleverd aan de goodwill van de internationale hulp. Onmiddellijk na de ramp schoot de wereld wakker: regeringen en NGO’s zonden reddingsploegen, medische hulp en voedselhulp, en de gewone burger zamelt geld in. Jouw school was ongetwijfeld ook al het toneel van “hongermaaltijden” ,“rijsttafels” of “eetfestijnen”, van “pannenkoekenslag”, “wafelenbak” of “snoepbrochettes”... Van de kleinste ukkie tot de meest slungelachtige puberbink: ze halen het beste uit zichzelf boven om het cijfer op de cheque te verdubbelen.

In het februarinummer van EOS, maandblad over wetenschap, verschijnt een interview met Marc Vermeersch. Het artikel is van de hand van Peter Dupont. Deze spaart zijn lof niet voor het werk van de auteur van "Jagers en verzamelaars".