Geografische classificatie

De studiedienst van de Oproep voor een democratische school (Ovds) heeft een autonome en originele analyse uitgevoerd op de data die de PISA-enquête 2012 ons aanlevert. Deze analyse bevestigt ongelukkig genoeg de catastrofale situatie van het Belgische onderwijs (zowel aan de Vlaamse als aan de Franstalige kant) op het vlak van sociale rechtvaardigheid. De studie brengt ook nieuwe elementen aan om de oorzaken van deze situatie te begrijpen, namelijk de sterke academische en sociale segregatie van leerlingen in ons onderwijs.

Vliegtuig- en busladingen onderwijstoeristen (inspecteurs, directeurs, experten, leraren, ministers, met in hun zog de journalisten) zijn de laatste jaren naar Finland afgereisd om daar met eigen ogen het “wonder” van het Finse onderwijs te gaan aanschouwen. Scholen zonder wedijver tussen leerlingen en tussen scholen, zonder inspecteurs, zonder overzitten, zonder cijfers in de eerste jaren van het basisonderwijs, maar die uit alle vergelijkende PISA-onderzoeken steevast als de best presterende ter wereld naar voor komen ? Ondenkbaar voor neo- en sociaal-liberalen. Maar welke lessen kunnen socialisten trekken nu Vlaanderen een zoveelste onderwijshervorming tegemoet gaat?

In “Klasse” (september 2013) verscheen een reportage van een studiebezoek van vier Vlaamse leerkrachten aan onderwijsinstellingen in Finland. Onder de nogal provocerende titel: “Finland: punten geven bij wet verboden” geven de betrokken Vlaamse leerkrachten een globaal positief beeld van het Fins onderwijs. Het artikel lokte heel wat reacties uit. Hieronder volgen enkele persoonlijke notities van Ludo Merckx, een onderwijzer met een lange staat van dienst, o.a. in "De Buurt", een Gentse basisschool van FOPEM (Federatie open en pluralistische emancipatorische methodescholen) met als kenmerk "projectonderwijs". Hij maakt enkele vergelijkingen met zijn eigen klaspraktijk.

Het onderwijsparadijs van Europa. Zo wordt Finland genoemd. Finse lagereschoolleerlingen hebben van alle Europese landen het minste uren les en het minste huiswerk. Toch scoren ze het beste op internationaal PISA-onderzoek. Hoe ze dat flikken? Met gemotiveerde leraren, grote speelplaatsen en veel knuffels. Zonder punten.

Op zaterdag 28 september werd in Brussel het openingsevenement gehouden van het Marnixplan. Het Marnixplan voor een meertalig Brussel is een initiatief om het vroegtijdig en coherent leren van verschillende talen te bevorderen in alle lagen van de Brusselse bevolking. Het focust in de eerste plaats op het Frans, het Nederlands en het Engels, maar moedigt ook de overdracht van álle moedertalen aan.

Brussel wordt met de dag meertaliger. Om daar een troef van te maken, heeft het onderwijs in Brussel nog heel wat werk voor de boeg, schrijft Philippe Van Parijs. Maar ook voor ouders is een belangrijke rol weggelegd: zij moeten thuis vooral hun eigen taal blijven spreken.

Binnen een jaar zijn het verkiezingen en we zullen het geweten hebben. De voorbije discussies over de onderwijshervormingen waren een droevig schouwspel. De heren en dames politici waren vooral bezig met hun eigen vel en vergaten waarover het zou moeten gaan: kwalitatief goed onderwijs en het welzijn van onze leerlingen en leerkrachten.Het was een ware schertsvertoning.

Op 4 juni bereikte de Vlaamse regering na moeizame onderhandelingen een akkoord over een “masterplan” voor de hervorming van het secundair onderwijs.

130 leerkrachten, directeurs en andere onderwijsverantwoordelijken hebben op zaterdag 2 maart 2013 deel genomen aan onze studiedag over de hervorming van het secundair onderwijs.

Paul Robert is principal (directeur) van het collège Nelson Mandela in Clarensac (Frankrijk).Hij schreef een boek over het Fins onderwijssysteem: “La Finlande. Un modèle éducatif pour la France ? Les secrets de la réussite”. Hieronder volgt zijn uiteenzetting op een studiedag van Ovds in maart 2013.