OVDS

In oktober 2006 stelde de Oproep voor een democratische school (Ovds) haar 10-puntenprogramma voor. In december 2006 publiceerden we een speciaal nummer van "De democratische school" met veel gestelde vragen en antwoorden rond dit programma. De inhoud van deze FAQ (frequently asked questions) vind je nu ook op onze website. Hieronder kan je per onderdeel (één van de 10 punten en de inleiding) telkens eerst de tekst van het 10-puntenprogramma en daarna de bijhorende vragen en antwoorden lezen.

De bank ING lanceert via internet een nieuw spel ten behoeve van de oudste leerlingen van het lager Franstalig onderwijs. Het spel met de...

De discussie onder Europeanen over de huidige strijd voor democratisch onderwijs is geen eenvoudige taak. Onze onderwijssystemen hebben namelijk elk hun eigen geschiedenis en de ontwikkelingen van de neoliberale globalisering werken in op zeer verscheiden beginsituaties. De juridische structuur van onderwijsinstellingen in België en in Italië bijvoorbeeld, vormen zowat de twee uitersten.

Op 19 november e.k. vieren wij niet alleen dat de Oproep voor een Democratische School 10 jaar bestaat, maar ook dat tien jaar geleden de laatste grote sociale beweging in het Franstalige onderwijs van België plaats had. Deze lange en bewogen staking werd door de leerkrachten, leerlingen en studenten gevoerd tegen de besparingsmaatregelen van Laurette Onkelinx (PS) en Jean-Pierre Grafé (PSC). Zij is ongetwijfeld grotendeels miskend door onze Vlaamse vrienden en door de jongere Franstaligen. De opfrissing hieronder zal deze lacunes opvullen.

Van de 25 workshops die tijdens de “zes uren voor de democratische school” op 16 oktober 2004 gepland waren; is er één niet kunnen doorgaan. Voor de werkwinkel rond “Lichamelijke opvoeding, sport en gezondheid op school” waren er wel enkele voorinschrijvingen, maar op de dag zelf kwamen er geen deelnemers opdagen. Spijtig, want deze workshop was goed voorbereid door Katrien Verschaeve (licentiaat lichamelijke opvoeding aan het college in Menen) en twee animatoren van het sportcentrum “Fire Gym” (Jette) dat grotendeels op eigen krachten voor 1000 jongeren en minder jongeren een gevarieerd sportaanbod organiseert onder het motto “eerst de vriendschap, dan de competitie”. Hieronder volgt de inleiding die Katrien voor deze workshop had voorbereid. Geïnteresseerde collega's kunnen haar contacteren via katrien.verschaeve@skynet.be .

De “zes uren voor de democratische school” op 16 oktober 2004 in Brussel werden besloten met een conferentie door Albert Jacquard. Jacquard is gekend als geneticus maar ook als humanist, bewust burger, strijder voor een meer rechtvaardige samenleving. Een utopist, wat niet hetzelfde is als een dromer! De kernvraag uit de inleiding op de avond luidde: hoe aan de jongeren - doorheen het onderwijs - de wapens en de wil meegeven om een betere samenleving gestalte te geven? Albert Jacquard begint met te schetsen hoe we in onze menselijke ontwikkeling een kwalitatieve sprong van efficiëntie hebben gemaakt. Daardoor is de ordegrootte van (de gevolgen van) ons handelen zo verhoogd, dat we sommige middelen beter niet meer kunnen “benutten”. Voorbeeld op het vlak van bewapening: sterker zijn dan de andere in termen van destructieve wapens heeft gewoon geen zin meer. Door de allesvernietigende kracht van die wapens zijn we gewoon in een absurde situatie terechtgekomen. Voorbeeld op het vlak van blijvende economische groei: het huidige groeiniveau heeft nu al de bovengrenzen van de draagkracht van onze planeet overschreden. Willen we deze planeet in stand houden, dan dient een model van blijvende economische groei fundamenteel in vraag te worden gesteld maar toch blijven de economisten dat groeimodel hanteren.

Om te ontwikkelen hebben kinderen kansen nodig. Kinderen hebben nood aan initiatief mogen nemen, aan uitdagende materialen en activiteiten die aangepast zijn aan hun mogelijkheden,...

We publiceren hieronder de integrale speech van Nico Hirtt, hoofdredacteur van "De democratische school", die tijdens de "zes uren voor de democratische school" naar voren werd gebracht. Wegens deelname op dezelfde dag aan het Europees Sociaal Forum in London, met name als één van de hoofdsprekers op het debat rond vermarkting van het onderwijs, kon Nico niet op tijd in Brussel terug zijn om zijn speech zelf uit te spreken. De speech werd voorgelezen door Jean-Pierre Kerckhofs, voorzitter van (de Franstalige vleugel van) de Oproep voor een democratische school (OVDS).

Deze discussietekst werd als basis gebruikt voor een denkdag van Ovds in juni 2004. Het is geen officieel standpunt van Ovds. Dit "programma voor het leerplichtonderwijs" is een bijlage bij De school veranderen om de wereld te veranderen. Voor een goed begrip leest men beide teksten best samen.

Deze discussietekst - geen officieel standpunt van de OVDS - kwam tot stand na de publicatie van de studie "De Belgische schoolmislukking" in juni 2003. Sommigen verweten ons toen dat we enkel feiten vaststelden maar geen echt alternatief aanbrachten. Deze kritiek is slechts gedeeltelijk juist. Onze studie beperkte zich niet tot de vaststelling - op basis van de grote internationale onderzoeken zoals PISA - dat de kloof tussen de resultaten, en vooral hun sociale determinatie, bij ons groter is dan in de meeste andere industrielanden. Maar het is waar dat algemene oriëntaties niet volstaan om een alternatief te formuleren. Te meer omdat de problemen in het onderwijs zich niet beperken tot de kwestie van de sociale ongelijkheid (ook als dit probleem het geheel van de onderwijsproblematiek sterk markeert). Hebben wij niet ook iets te zeggen over de inhoud van het onderwijs? Over de pedagogische praktijken? Over het welbevinden (of slecht bevinden) van leerlingen en leerkrachten? Hieronder volgen enkele pistes.