Op 23 april organiseerden de 9 Franstalige en Vlaamse onderwijsvakbonden een onderwijsbetoging in Brussel. Zo’n gezamenlijke onderwijsbetoging was geleden van februari 1996. De voorzitter van CGSP-Enseignement, Joseph Thonon, sprak dan ook van een historisch moment. In maart 2018 organiseerden de 9 onderwijsvakbonden een gemeenschappelijke meeting in een Brusselse hogeschool rond de onderwijspensioenen: inhoudelijk sterk en in een hartelijke en strijdbare sfeer maar beperkt tot 300 bestuursleden en schoolafgevaardigden.
Op 23 april waren er volgens de rtbf 5500 deelnemers, volgens de websites van COC of CGSP-Enseignement 7000 à 8000. In meerderheid Franstaligen omdat deze betoging de afsluiting betekende (voor de verkiezingen) van een reeks van 6 betogingen van de Franstalige onderwijsvakbonden in de jongste twee jaren. Langs Nederlandstalige zijde werd de betoging door de vakbonden op de eerste plaats opgevat als een solidariteitsbetuiging met de Franstalige collega’s. Maar er was ook het besef dat de problemen en de uitdagingen in het Franstalig en Vlaams onderwijs grotendeels dezelfde zijn en dat een gezamenlijke strijd noodzakelijk is, zeker in het licht van mogelijke besparingen, opgelegd vanuit “Europa”, die ook de onderwijssector kunnen treffen. De verantwoordelijken van de 9 onderwijsvakbonden brachten in hun toespraken op het einde van de betoging hartverwarmende boodschappen van strijdbaarheid en solidariteit. De betoging zelf verliep in een strijdbare en ludieke sfeer. Veel Franstalige deelnemers waren opgetogen op de meer dan symbolische aanwezigheid van Vlaamse betogers die vooral door ACOD Onderwijs waren gemobiliseerd. “We hadden het gevoel dat veel Vlaamse leerkrachten samen met hun Franstalige collega’s een signaal wilden geven aan de politici”, legt Nancy Libert van de socialistische vakbond ACOD uit. “De problemen zijn in grote lijnen dezelfde in zowel het Franstalig als het Nederlandstalig onderwijs, en over de verschillende onderwijstypes en -niveaus heen”, vervolgt ze. “Structurele onderfinanciering blijft bestaan, de werkdruk is hoog en er is een reeks hervormingen aangekondigd zonder dat het personeel in het veld is gehoord”. Koen Van Kerkhoven (COC) zei in zijn toespraak: “Jullie geven het voorbeeld aan de politiek. Investeren in onderwijs is investeren in de toekomst. Wij geven niet op. Als het moet, komen we terug, in veelvoud.”
Uit gezamenlijke strijd werd Ovds-Aped geboren
Ovds-Aped verdeelde op de betoging een flyer met enkele gemeenschappelijke voorstellen en eisen voor een meer kwaliteitsvol onderwijs, voor leerlingen en leerkrachten.
Voor ons bracht deze gezamenlijke manifestatie herinneringen naar boven uit het schooljaar 1995-1996. De communautarisering van het onderwijs in 1989 bracht mee dat beleidsmaatregelen en cao’s verschilden naargelang het taalregime en dat Franstalige en Vlaamse onderwijsvakbonden niet langer samen optrokken. Toen de Franstaligen in 1995-1996 massaal de straat optrokken tegen de besparingsmaatregelen van de PS-PSC-regering (socialisten en christendemocraten, met onderwijsminister Laurette Onkelinx), hielden de Vlaamse onderwijsvakbonden zich afzijdig. Er waren echter kleine groepen van Vlaamse leerkrachten die hun solidariteit kwamen betuigen in de talrijke betogingen in Brussel, Luik, Namen, Bergen, Charleroi … Uit de contacten die in deze beweging tot stand kwamen tussen Franstalige en Vlaamse leerkrachten ontstond de lerarenorganisatie “Oproep voor een democratische school – Appel pour une école démocratique” die tot op vandaag de taalgrens overschrijdt om het project van een echte emanciperende school te promoten. In augustus 1996 werd een eerste tweetalige studiedag georganiseerd in de Decroly-school in Brussel – met als spreker o.a. de bekende Franse pedagoog Bernard Charlot – en er werd besloten een tweemaandelijkse “Nieuwsbrief” uit te geven. Vanaf 2000 werd de – aanvankelijk gestencilde – Nieuwsbrief vervangen door onze driemaandelijkse tijdschriften “De democratische school” en “L’école démocratique” waarvan dus eind 2024 het nummer 100 zal verschijnen.
We waren ook verheugd dat meerdere militanten van onze Luikse afdeling van Ovds (Aped) hun solidariteit kwamen betuigen op de betogingen van de Vlaamse onderwijsbonden in Antwerpen (7 mei) en Gent (15 mei).
Philippe Schmetz
