In een eerste reactie op de resultaten van PISA 2022 verpreidde Ovds-Aped (Oproep voor een democratische school – Appel pour une école démocratique) onderstaand persbericht. De resultaten zijn opnieuw – en weinig verrassend – vernietigend voor onze Belgische onderwijssystemen. In nagenoeg alle landen van de OESO is er trouwens sprake van een daling van het niveau.
Ovds-Aped, na kennis genomen te hebben van de eerste resultaten en commentaren van het PISA 2022-onderzoek, …
– stelt vast dat de daling van het onderwijsniveau niet alleen de drie Belgische gemeenschappen aanbelangt, maar bijna alle lidstaten van de OESO;
– stelt vast dat deze daling van het niveau niet dateert van 2018, maar dat de neerwaartse tendens teruggaat tot PISA 2003 en wellicht nog vroeger;
– is dan ook van mening dat de belangrijkste oorzaak van deze tendens niet kan worden toegeschreven aan de covid-crisis en de moeilijke onderwijsomstandigheden in die periode;
– is van mening dat deze wijdverspreide en langdurige daling van de onderwijsambities vooral het gevolg is van de groeiende kloof tussen enerzijds de humanistische en emancipatorische visie van de meerderheid van de leerkrachten op hun opdracht en anderzijds de dominante verwachtingen in een maatschappij waar flexibiliteit en snelheid van uitvoering belangrijker zijn dan goed opgebouwde en diepgaande kennis;
– is van mening dat deze maatschappelijke omstandigheden, die weinig ruimte bieden voor een positieve relatie met kennis en werk op school, een aanzienlijke verhoging van de middelen van scholen vereisen (personeelsomkadering, onderwijstijd, infrastructuur, enz.);
– merkt op dat de recente enquête van Ovds onder Vlaamse en Franstalige leerkrachten zowel deze vaststelling van de daling van het niveau als onze analyse van de belangrijkste oorzaken ervan bevestigt.
Wat België betreft, stelt Ovds …
– stelt Ovds helaas vast dat PISA 2022 eens te meer de grote sociale ongelijkheid in ons onderwijs bloot legt. Het Vlaams en het Franstalig onderwijs tekenen voor de grootste prestatiekloof tussen arme en rijke leerlingen;
– wijst erop dat de hoofdoorzaak voor deze koppositie ligt in de sociale segregatie van scholen en dus in ons ultraliberaal beheer van de scholenmarkt;
– benadrukt derhalve het belang van het burgerinitiatief “Een plaats op een goede school voor elk kind” dat door Ovds-Aped werd gelanceerd. Dit voorstel houdt in dat aan de ouders een plaats voor hun kind wordt aangeboden die vlot bereikbaar en sociaal gemengd is. Bij aanvaarding zijn de ouders zeker van een plaats, maar ze kunnen het voorstel ook weigeren en zelf een plaats zoeken;
– merkt op dat de leerkrachten zich meer bewust zijn van de problematiek dan de politici: driekwart van de respondenten van onze enquête over het onderwijsniveau is van mening dat we de gettovorming op scholen moeten bestrijden als we de kwaliteit van ons onderwijs willen verbeteren.
Tot besluit …
– is Ovds van mening dat de noodzakelijke democratisering van het onderwijs niet bereikt kan worden door het opofferen van ambities, maar door het durven nemen van krachtige structurele maatregelen;
– roept Ovds de progressieve krachten in de onderwijswereld op om de strijd voor een veeleisend onderwijs niet over te laten aan rechts;
– maar daarentegen op te komen voor meer middelen voor het onderwijs en om een einde te maken aan de vrije markt in het onderwijs.
Voor meer details:
- Twee grafieken die PISA 2022 samenvatten
- De resultaten van onze enquête onder leerkrachten over het niveau van het onderwijs
- Burgerinitiatief “Een plaats op een goede school voor elk kind”
Contact: aped-ovds@skolo.org
