BELANGRIJK
De inschrijvingen voor de “zes uren voor de democratische school” zijn afgesloten. Je kan niet meer inschrijven en je kan ook niet deelnemen zonder voorafgaandelijke inschrijving.
Voor wie ingeschreven is:
Het CST (Covid Safe Ticket) is VERPLICHT (digitaal of op papier) en wordt aan de ingang gecontroleerd.
Draag een mondmasker en help ons de andere sanitaire regels (handgel, afstand, ventilatie) respecteren.
Ovds (Oproep voor een democratische School) nodigt je van harte uit om deel te nemen aan de “zes uren voor de democratische School”. Op zaterdag 20 november in Brussel. In de voormiddag en de namiddag kun je telkens kiezen tussen een tiental workshops (in het Nederlands of in het Frans) rond onderwijsinhoud, didactiek of onderwijsbeleid. ’s Middags is er een plenair gedeelte.
DE INSCHRIJVINGEN ZIJN AFGESLOTEN
Zaterdag 20 november, in de lokalen van het Instituut St Julien Parnasse, Sint Juliaanskerklaan 22, 1160 Bruxelles (Oudergem). Inschrijving vooraf is verplicht.
De school bevindt zich op 250 meter van het metrostation “DELTA”.
- Vanuit het Centraal Station Brussel neem je metrolijn 5 “Hermann-Debroux” en stap je af in “Delta” (12 minuten)
- Er is een gratis parking (386 plaatsen; ’s morgens zullen er normaal nog plaatsen vrij zijn) aan “Delta”.
COVID-COVID-COVID-COVID-COVID
Gezien de sanitaire situatie en de wetgeving ter zake, zijn we verplicht een covid-safe-certificaat te eisen (en dit te controleren) aan de ingang.
Vanaf 9u: onthaal, koffie, infostands …
10u-12u: eerste reeks workshops
(klik op een titel voor meer uitleg over de workshop)
N1/F1. Philippe Meirieu en Jan Masschelein: samen op zoek naar de betekenis van de school (VOLZET)
N2. Bestaat er zoiets als… een “pedagogie van de onderdrukten”?(Paulo Freire)
N4. Waarom (natuur)wetenschappen studeren?
N5. De troeven van vrije software in het onderwijs
N6. “Geef je ons nog wat geschiedenis, mevrouw? “
Klik hier voor info over de Franstalige ateliers
12u-14u: middagpauze en plenair gedeelte
Koud buffet met dessert (optioneel, 10€; mits reservatie via het inschrijvingsformulier); je kan ook een lunchpakket meebrengen
Korte gelegenheidstoespraken (13u30-13u55): Philippe Meirieu (professor onderwijswetenschappen Universiteit Lyon, auteur), Ides Nicaise (professor KU Leuven, auteur), Nico Hirtt en Cécile Gorré (voorzitter en toekomstig voorzitter Ovds-Aped)
14u-16u: tweede reeks workshops
(klik op een titel voor meer uitleg over de workshop)
N7/F8. Conferentie Philippe Meirieu. De individualisering van het onderwijs: oplossing of probleem?
N8. De kwaliteit van het onderwijs en de nieuwe eindtermen. Debat
N9. Vlaanderen en Nederland: werk maken van desegregatie en sociale gelijkheid in het onderwijs
N10. Naar een interculturele klaspraktijk
N11. De leraar van de toekomst
Klik hier voor info over de Franstalige ateliers.
16u-17u: napraten in de bar
Inschrijving vooraf is verplicht: klik hier om in te schrijven
DE INSCHRIJVINGEN ZIJN AFGESLOTEN
Toegangsprijs:
– normaal tarief: 15€
– leden Ovds: 10€
– studenten: 8€
– groepen: contacteer ons vooraf
Het aantal plaatsen per workshop is beperkt. Wacht dus niet te lang om in te schrijven (als een workshop volzet is, kun je die workshop niet meer aankruisen in het inschrijvingsformulier). Je inschrijving is slechts geldig na betaling (het bedrag en het rekeningnummer vind je terug op het ingevulde inschrijvingsformulier).
Plaats:
Instituut St Julien Parnasse, Sint Juliaanskerklaan 22, 1160 Brussel (Oudergem)
Metro Delta (12 minuten vanuit Centraal Station) op metrolijn 5 “Hermann-Dubroux”
Parking Delta (gratis)
De school bevindt zich op 250 meter te voet vanaf metro/parking Delta
Voor informatie en vragen: mail ons op aped-ovds@skolo.org
Gedetailleerde voorstelling van de Nederlandstalige workshops
10u-12u: eerste reeks workshops
N1/F1. Philippe Meirieu en Jan Masschelein: samen op zoek naar de betekenis van de school (deze workshop is VOLZET)
In deze workshop gaat professor Jan Masschelein samen met professor Philippe Meirieu op zoek naar de maatschappelijke en ‘persoonlijke’ betekenis van de school. Waarom (nog) school? Wat maakt een school tot school? Wat zijn bedreigingen voor de school? Wat biedt kansen om school te maken? Een brede verkenning waarbij tal van maatschappelijke kwesties, zoals de digitalisering, individualisering en gelijkheid aangekaart worden.
Jan Masschelein is gewoon hoogleraar, verbonden aan het centrum “Educatie, Cultuur en Samenleving” aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (KU Leuven). Philippe Meirieu is professor onderwijswetenschappen aan de Universiteit Lumière-Lyon, onderzoeker pedagogie, voorzitter CEMEA-France
(simultaanvertaling is voorzien)
Terug naar de lijst van de workshops
N2 Bestaat er zoiets als… een “pedagogie van de onderdrukten”?
Reflecteren met studenten Sociaal Werk over de actualiteit van Paolo Freire
Eindejaarstudenten Sociaal Werk van de Arteveldehogeschool (Gent) waren een schooljaar lang geëngageerd in diverse projecten in scholen en socio-culturele organisaties. Zij werkten in de geest van de Braziliaanse pedagoog Paulo Freire, die van alfabetisering en bewustmaking in Latijns-Amerika zijn levenswerk maakte. Johan De Clus situeert het werk van Freire (auteur van “Pedagogie van de onderdrukten”) in zijn historische context en in de lijn van John Dewey, Anton Makarenko, Célestin Freinet. De studenten brengen een levendig verslag van hun bijzondere stages.
Met Jasper Desmedt, Lies Vancayzeele en Johan De Clus (studenten en docent Sociaal Werk, Arteveldehogeschool Gent)
Terug naar de lijst van de workshops
N3. Onderwijs in een superdiverse samenleving (Orhan Agirdag)
Hoe kwaliteitsvol onderwijs bieden in superdiverse scholen?
Wegens onbeschikbaarheid van de spreker in de voormiddag, wordt deze workshop verplaatst naar de namiddag en gefusioneerd met de workshop “Naar een interculturele klaspraktijk”. Je kan dus Orhan Agirdag aan het woord horen in workshop N10 (van 14u tot 16u). Terug naar de lijst van de workshops
N4. Waarom (natuur)wetenschappen studeren?
Hoe alle jongeren kennis en liefde voor de wetenschap bijbrengen?
Iedereen beseft dat kennis van biologie, chemie, fysica … noodzakelijk is als je laborant, verpleegster, weervrouw, viroloog, astronoom of astronaut wil worden. Maar hebben niet alle jongeren recht op een solide natuurwetenschappelijke basiskennis? Om de wereld met zijn vele uitdagingen te begrijpen: klimaatopwarming, biodiversiteit, virussen, energietransitie, genetica, artificiële intelligentie, … ? Hoe kunnen we alle leerlingen (blijven) boeien voor natuurwetenschappen, voor theorie en praktijk, van de lagere school tot het einde van de middelbare school? Ons panel brengt inzichten en ervaringen aan:
- Gaetan Carlier, onderwijzer Sint Joris Brussel, verantwoordelijke leerlijn “wetenschappen”
- Renaat Frans, docent fysica en verantwoordelijke voor STE(A)M, verbonden aan de lerarenopleiding van de hogeschool UCLL
- Ben Van Duppen, kwantumfysicus, onderzoeker UAntwerpen
Terug naar de lijst van de workshops
N5. De troeven van vrije software in het onderwijs
Wanneer een digisprong voor open bronsoftware?
Er zijn leerkrachten en scholen die sinds 20 jaar inzetten op open bronsoftware en er de voordelen van plukken op het vlak van kostprijs, bedrijfszekerheid en didactiek. De Vlaamse regering voorziet een injectie van 375 miljoen euro extra (Europees geld) voor de verdere digitalisering in het Vlaamse onderwijs. Zal deze “digisprong” ook een sprong voorwaarts inluiden voor het gebruik van open sourcesoftware in het onderwijs? Waarom sluit de “filosofie” van open bronsoftware beter aan bij de humanistische onderwijsidealen dan commerciële software?
Mark De Quidt, ervaringsdeskundige in de wereld van de informatica (IBM) en het (secundair en hoger) onderwijs; hij was lid van de werkgroep “Een visie op vrije software in het onderwijs”, opgericht onder minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke.
Bekijk de video van de webinar “Is er een alternatief voor Smartschool? Een visie op vrije software” met Mark De Quidt.
Terug naar de lijst van de workshops
N6. “Geef je ons nog wat geschiedenis, mevrouw? “
Waartoe dienen de lessen “geschiedenis”?
“Zonder geschiedenis kunnen leerlingen de wereld vandaag niet snappen: waarom Spaans de voertaal is in Mexico bijvoorbeeld. Of waarom er opstand is in Amerika. Als je niet weet dat Afrika in stukjes werd opgedeeld door de Europese grootmachten, snap je niet waarom daar zoveel burgeroorlogen zijn”.
“De meerderheid van mijn leerlingen heeft een migratieachtergrond. Ze vallen uit de lucht als ik vertel over de driehoekshandel en het kolonialisme. En dat de Arabieren al aan slavenhandel deden vóór de Europeanen”.
Hoe kan ons geschiedenisonderwijs leerlingen boeien die vinden dat “geschiedenis hen niets bijbrengt voor hun later beroep”? Hoe kunnen we aanbrengen dat geschiedenis niet enkel over koningen en keizers gaat maar de geschiedenis van het “gewone volk” is; dat de geschiedenis zich (niet) altijd herhaalt; dat Europa niet altijd het centrum van de wereld(geschiedenis) is (geweest)?
- Harko Vandeloock, leraar geschiedenis secundair onderwijs
- Vincent Van Roy, doctor geschiedenis, leraar Atheneum Merksem, medewerker UAntwerpen, voormalig onderzoeker Johns Hopkins University (VS), redactiecoördinator van de populair wetenschappelijke boekenreeks “Geschiedenis van de Geneeskunde en Gezondheidszorg” (Uitgeverij Garant)
Terug naar de lijst van de workshops
14u-16u: tweede reeks workshops
N7/F8. Conferentie Philippe Meirieu
De individualisering van het onderwijs: oplossing of probleem?
Of hoe een evolutie die de emancipatorische en collectieve missie van de School ernstig in gevaar brengt, wordt voorgesteld als een garantie voor efficiëntie of zelfs voor sociale rechtvaardigheid.
Individualisering van de pedagogiek is een heel oud project, dat dateert van ruim vóór de oprichting van klassen. Het werd, niet zonder enige dubbelzinnigheid, vernieuwd tijdens de Nieuwe Schoolbeweging (Ecole nouvelle). De druk om in het onderwijs te individualiseren is de jongste tijd enorm toegenomen onder impuls van de digitale edupreneurs en de coronacrisis. Deze ontwikkeling maakt deel uit van het paradigma van de efficiënte school en wordt gelegitimeerd door de nadruk te leggen op meta-analyses, internationale evaluaties en onderzoek in de cognitieve psychologie en neurowetenschappen. Men beweert dus verbeteringen aan te brengen in het huidige schoolsysteem zonder enige reflectie over de gevolgen van deze evolutie: welke opvatting over leren schuilt er achter de systematische individualisering? Welke opvatting over kennis en cultuur? Welke opvatting over de politieke rol van de School? Welke opvatting over de toekomstige samenleving en de rol van het onderwijs?
Philippe Meirieu, professor onderwijswetenschappen aan de universiteit Lumière-Lyon (Frankrijk), onderzoeker in de pedagogiek, voorzitter van CEMEA-France. Auteur van talrijke boeken, o.a. “Ce que l’école peut encore pour la démocratie” (Paris, Autrement, 2020). (simultaanvertaling is voorzien)
Terug naar de lijst van de workshops
N8. De kwaliteit van het onderwijs en de nieuwe eindtermen
Debat
Heel wat alarmsignalen – zoals het rapport van de commissie “Beter Onderwijs” dat eind oktober 2021 werd voorgesteld – wijzen op een daling van het Vlaams onderwijsniveau. Is deze daling eenduidig of is enige nuancering aangewezen? Welke maatschappelijke evoluties spelen een relevante rol? Welke onderwijskundige hervormingen zijn nefast of heilzaam voor de onderwijskwaliteit (gebleken) ? De competentiegerichte aanpak? De (nieuwe) eindtermen? Centrale (GGG: gestandaardiseerde gevalideerde genormeerde) proeven? En vooral: welke maatregelen zijn noodzakelijk voor “beter onderwijs”?
- Goele Cornelissen, hoofd van de studiedienst COC (Christelijke Onderwijscentrale)
- Pieter-Jan Crombez, stafmedewerker pers & communicatie Katholiek Onderwijs Vlaanderen
- Nico Hirtt, voorzitter Ovds, auteur van “De school van de ongelijkheid”
- Koen Pelleriaux, afgevaardigd bestuurder GO!, professor VUB
Terug naar de lijst van de workshops
N9. Vlaanderen en Nederland: werk maken van desegregatie en sociale gelijkheid in het onderwijs.
Lessen uit twintig jaar gelijke kansenbeleid?
Bijna nergens in Europa is de verwevenheid tussen sociale afkomst en schools slagen zo groot als in het Vlaams onderwijs. Een combinatie van factoren leidt tot een uitgesproken sociale segregatie (het naast elkaar bestaan van sociaal gemengde scholen én van rijke en arme concentratiescholen). Welke lessen kunnen we trekken uit het GOK (gelijke onderwijskansen)-beleid sinds 2002? Het onderwijs(beleid) in Nederland vertoont veel gelijkenissen met het Vlaams onderwijs. Wat kunnen we leren van Nederland? Hoe kunnen we na de covid-ramp het gelijke kansenbeleid in het onderwijs terug op de rails krijgen?
- Ides Nicaise, professor-emeritus KU Leuven, auteur van o.a. “15 jaar gelijkekansenbeleid: een balans”, “De school van de ongelijkheid”, “Cijferboek sociale ongelijkheid”
- Guido Walraven, lector Hogeschool Inholland, coördinator landelijk Kenniscentrum Gemengde Scholen (Nederland), auteur van tal van rapporten en artikelen over segregatie en kansenongelijkheid in het Nederlands onderwijs
Terug naar de lijst van de workshops
N10. Naar een interculturele klaspraktijk
Handvaten voor het creëren van een inclusieve leeromgeving
Steeds meer wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de prestatiekloof tussen leerlingen met en zonder migratieachtergrond en uit de hogere versus lagere sociale klassen deels verklaard kan worden door de aanpak inzake sociale en culturele diversiteit. Een kleurenblinde aanpak die verschillen negeert leidt, hoe goedbedoeld ook, vaak niet tot betere schoolprestaties. Een interculturele benadering die alle leerlingen insluit door hun verschillen te erkennen én te waarderen, kan vaak de beste resultaten voorleggen. Maar hoe ziet zo een interculturele klaspraktijk er dan precies uit? Hoe begin je er zelf aan en buig je je energie om in wat écht werkt om onderwijsongelijkheid aan te pakken van onderuit?
Ook in scholen met een grote diversiteit kun je kwaliteitsvol onderwijs bieden. Orhan Agirdag schreef er een boek over, “Onderwijs in een gekleurde samenleving”. De uitdagingen die de etnische diversiteit biedt zijn immers geen natuurwetten. Hoe doe je dat in de praktijk, kwaliteitsvol onderwijs bieden in een (super)diverse omgeving? We overlopen met Orhan Agirdag de belangrijkste conclusies van zijn boek.
In deze workshop schetsen we kort de psychologische processen van ‘belonging’ en ‘psychological safety’ die cruciaal zijn om tot leren te komen en die vaak (onbedoeld en onbewust) onderuit gehaald worden door subtiele, onderhuidse vormen van racisme die vrij spel hebben binnen een kleurenblinde aanpak. Daarna belichten we hoe we deze processen via een interculturele aanpak kunnen versterken. We geven concrete handvaten mee op vier niveaus: de houding van de leerkracht; vakinhoud; vakdidactiek; schoolbeleid. Voor elk van deze aspecten belichten we concrete voorbeelden van (vaak kleine) aanpassingen die een groot verschil kunnen betekenen in de leef- en leerwereld van jongeren in onze superdiverse maatschappij. Van de aanwezige deelnemers vragen we om in kleine groepjes of individueel te reflecteren op hun klaspraktijk en faciliteren we de uitwisseling van concrete ideeën richting een inclusieve leeromgeving.
- Orhan Agirdag , professor aan de faculteit pedagogische wetenschappen KU Leuven, auteur van het boek “Onderwijs in een gekleurde samenleving”
- Jozefien De Leersnyder, professor sociale en culturele psychologie KU Leuven
- Arne Carpentier, pedagogisch ondersteuner School zonder racisme
Terug naar de lijst van de workshops
N11. De leraar van de toekomst
De rol van de leerkracht in een emancipatorisch onderwijs
In deze workshop willen we aan de hand van stellingen een debat voeren over de rol en betekenis van de leraar in een emancipatorisch onderwijs. Wat zijn belangrijke overtuigingen om dit beroep uit te oefenen? Welke (leer)middelen moeten leraren zelf in handen blijven hebben, en welke niet? Wat geeft zin en goesting om er elk dag weer te staan? Wat steekt tegen?
We gaan met de deelnemers op zoek naar die leraar van de toekomst. Het debat wordt ingezet door:
- Peter De Koning, leraar IMS Borgerhout, voormalig voorzitter Ovds
- Nancy Libert, algemeen secretaris ACOD Onderwijs; heeft 25 jaar ervaring als leraar.
- Petra Rosseau, coördinerend directeur van twaalf scholen van het Stedelijk onderwijs Gent. Petra stond als leraar mee aan de wieg van Leefschool De Vlieger in Oostende.
- Joris Vlieghe, professor wijsgerige pedagogiek, verbonden aan het centrum ‘Educatie, Cultuur en Samenleving’ van de Faculteit Pedagogische Wetenschappen aan de KU Leuven
