Als het aan de minister van onderwijs ligt, dan gaan de scholen in Vlaanderen zo rap mogelijk weer open, te beginnen met de lagere scholen. Het katholiek onderwijs is op die kar gesprongen en wil ook de leerlingen van het bso snel terug op de schoolbanken. Carine Dedeygere is leerkracht in het secundair onderwijs en legt uit waarom dit zeer onverstandig zou zijn.
Hun geld of jouw leven
Dat Weyts daarmee af komt hoeft niet te verwonderen. In zakenkringen is men helemaal niet opgezet met de quarantaine maatregelen. Die vreten namelijk aardig aan de winsten. In die kringen gaan stemmen op om de lockdowns zo snel mogelijk te versoepelen en liefst ongedaan te maken, ook al weten ze dat dit mensenlevens zal kosten. Hun stem wordt vertolkt door o.a. Jambon, Trump, Johnson en Macron. Het is in dat koor dat Weyts meezingt.
Handig als ze zijn spelen deze politici graag in op het ongeduld dat bij heel wat mensen leeft. Mensen zijn na verschillende weken het huisarrest kotsbeu, zeker bij dit mooie weer. Ze voelen zich onnuttig, vervelen zich en missen de contacten op de werkvloer of in de vrije tijd. De spanningen binnen de gezinnen lopen op en mensen worden depri. En dan is er natuurlijk nog het loonverlies.
Onverstandige optie
Het merkwaardige in heel het verhaal van de heropening van de scholen is dat de leerkrachten er niet in voorkomen. Men heeft het over de ouders van de leerlingen die dan opnieuw kunnen gaan werken, of over de leerlingen die weinig gezondheidsgevaar lopen en een serieuze leerachterstand dreigen op te lopen. Dat leerkrachten kunnen besmet geraken, net zoals de ouders van die leerlingen, komt in het plaatje niet voor.
Verschillende van mijn collega’s hebben grote schrik om terug te gaan werken. Het gaat om collega’s of hun partner die tot een risicogroep behoren: diabetes, hartaandoening, immuniteitsziekte, of voorbij de zestig. Maar zelfs gezonde leerkrachten lopen een risico. Heeft men al stil gestaan bij het feit dat er ook bij het onderwijzend personeel doden kunnen vallen? Wie wil dat op zijn geweten?
De scholen vroegtijdig heropenen kan de curve opnieuw de hoogte injagen en misschien zelfs een nieuwe lockdown noodzaken. Dat is de reden waarom de orde van geneesheren uit Frankrijk zich met klem verzetten tegen de aangekondigde heropening van de lagere scholen in hun land op 11 mei.
Social distancing in schoolverband
‘Veilige afstand’ (social distancing) en andere hygiënische maatregelen zijn een voorwaarde om mensen opnieuw gezamenlijke activiteiten te laten doen. Maar hoe realiseer je zoiets in schoolverband? Neem nu het voorbeeld van leerlingen uit bso, precies de doelgroep uit het secundair onderwijs die men het snelst terug in de school wil krijgen. Collega’s uit die afdelingen vertellen mij dat een deel van die leerlingen de discipline niet hebben om afstand te houden, mondmaskers aan te houden, telkens ze een materiaalstuk aanraken dit weer proper te maken, enzovoort. Zelfs met gehalveerde groepen los je dat probleem niet op. Een meerderheid van de jongeren gelooft immers dat het virus hen toch niet ziek kan maken. ‘Maskertjetrek’ zal misschien een geliefkoosde bezigheid worden.
En wat als er een conflict opduikt tussen twee leerlingen of met de leerkracht? Probeer dan maar eens orde te handhaven vanop ‘veilige afstand’. Als de politie al bespuwd wordt door onwillige burgers, dan is de kans groot dat dit in klasverband ook zal voorkomen.
Ook in andere afdelingen van het secundair onderwijs, laat staan het basisonderwijs, zal het bijzonder moeilijk zijn om ‘veilige afstand’ te garanderen.
Wat dan wel?
Het is niet dat mijn collega’s niet graag weer willen lesgeven. Een praktijkleerkracht drukt het zeer gevat uit: “ik word zot in mijn kot, ik zou echt heel graag terug voor de klas staan en zorgen dat de leerlingen hun eindtermen halen. Dat is mijn gevoel. Maar als ik daar nuchter over nadenk dan is het gewoon waanzin met ons soort leerlingen”.
Zelfs indien in de komende weken de epidemiologische voorwaarden voor een heropening van de school voldaan zullen zijn, dan nog is de tijdspanne veel te kort om op een goed voorbereidde manier het lesgeven te kunnen realiseren. Denk maar aan voldoende mondmaskers, de organisatie om les te geven met inachtneming van de anderhalve meter in halve klasgroepen, de regeling van het vervoer van de leerlingen, enz.
Experts voorspellen dat de virus nog lange tijd zal huishouden en dat we ons nog aan verschillende periodes van lockdowns mogen verwachten. We moeten dus op langere termijn denken in plaats van in allerijl alles te proberen forceren voor de resterende vijf of zes weken vóór de zomer. Dat Weyts de nu al overlaste leerkrachten nog een week langer wil laten opdraaien is te gek voor woorden.
Het is beter om nu goede regelingen te treffen om het nieuwe schooljaar goed voor te bereiden. Dat is in elk geval de aanbeveling van de Franse artsen aan Macron. In plaats van de gemiste leerstof in de leerlingen te proppen, moeten we de start van het volgend schooljaar goed voorbereiden zodat leerkrachten en leerlingen elkaar op een veilige manier kunnen ontmoeten. Ook moeten we zorgen voor een goede oriëntatie van de leerlingen van het zesde studiejaar en de leerlingen van het tweede, vierde en zesde leerjaar van het secundair. Volgens Dirk Van Damme van de OESO moeten we daarnaast ook noodplannen opstellen voor toekomstige lockdowns.
Dat is al een hele boterham. Laat ons daar de volgende twee maanden op focussen. Bovendien geeft dat ook ruimte om speciale aandacht te voorzien – al dan niet online – voor die leerlingen die het moeilijk hebben met thuisonderwijs en feitelijk uit de boot vallen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat de kloof tussen sterke en zwakke leerlingen, die in Vlaanderen al zo groot is, niet nog verder vergroot. Ook dat is een aanbeveling van Dirk Van Damme van de OESO.
Carine Dedeygere
Dit opiniestuk verscheen ook op De Wereld Morgen
