“De Wever en Vlaams Belang smeden plannen rond onderwijs en sociale zekerheid” (De Morgen, 17 juni 2019). “Er zijn teksten op basis waarvan we inhoudelijke besprekingen doen”, verklaart Chris Janssens, één van de onderhandelaars van het Vlaams Belang (De Standaard, 21 juni 2019). De meeste waarnemers geloven niet dat de N-VA met het Vlaams Belang een regering zal vormen, al is het maar omdat ze geen meerderheid hebben.
Maar dat de N-VA met haar asociaal regeringsbeleid en haar ranzig discours rond migratie gangmaker was voor het electoraal succes van het Vlaams Belang en er thans alles om doet om het cordon sanitaire rond de voor racisme veroordeelde extreemrechtse partij te doorbreken, is meer dan voldoende reden om met argusogen de onderhandelingen tussen de twee V-partijen (V = voor Vlaamse onafhankelijkheid) te volgen.
Het is geen toeval dat beide partijen rond onderwijs onderhandelen in voorbereiding van een Vlaams regeerakkoord.
Beide partijen zijn tegen de sociale mix in het onderwijs. Eind april 2019 werd een nieuw inschrijvingsdecreet goedgekeurd, onderhandeld en dus een compromis tussen de meerderheidspartijen N-VA, CD&V en Open VLD. De dubbele contingentering wordt afgeschaft voor het secundair onderwijs maar blijft overeind voor het basisonderwijs. Die dubbele contingentering houdt in dat er bij de schoolinschrijvingen gestreefd wordt naar een goede sociale mix tussen kansarme leerlingen (zogenaamde indicatorleerlingen) en kansrijke leerlingen. Het centraal digitaal aanmeldingsregister wordt veralgemeend. Dit is een elementaire maatregel om (kamperende) wachtrijen en dubbele inschrijvingen te voorkomen en een instrument om criteria te kunnen hanteren (zoals de dubbele contingentering of de afstand tussen de woonplaats en de school) om de sociale segregatie te verminderen. Nauwelijks tien dagen later verklaarde voorzitter De Wever op de N-VA-congresdag over onderwijs op 4 mei: “Zodra de capaciteit van het onderwijs omhoog gaat, moet het centraal aanmeldingsregister verdwijnen. Bij populaire scholen zal er dan weliswaar opnieuw gekampeerd worden, maar ik stel vast dat veel middenklassegezinnen dat ervoor over hebben”. Ook de dubbele contingentering in het basisonderwijs moet ophouden, vindt de partij. In hun kruistocht tegen de dubbele contingentering en tegen de sociale mix in de scholen, smeden N-VA en Vlaams Belang een as om het nieuwe inschrijvingsdecreet nog verder om te buigen in de zin van de absolute vrije schoolkeuze voor de kansrijke leerlingen.
Beide partijen maken veel stemmingmakerij tegen de top van het katholiek onderwijs omdat Boeve pleit voor een dialoogschool, met plaats voor moslimleerlingen. En vooral omdat het katholiek onderwijs niet is gezwicht voor de eis van de N-VA, opgenomen in het vorig Vlaams regeerakkoord, om de extra werkingsmiddelen voor scholen met veel kansarme (indicator-)leerlingen voortaan “lineair” te verdelen. Alle andere partijen, behalve het Vlaams Belang, hebben zich verzet tegen deze herverdeling van werkingsmiddelen van de arme naar de rijke scholen.
Rond het M-decreet vinden de V-partijen elkaar om de bescheiden vooruitgang die er geboekt is om sommige leerlingen met beperkingen in het gewoon onderwijs te houden, te fnuiken. Noch N-VA, noch Vlaams Belang zijn bereid om in het M-decreet méér middelen te investeren om er een positief verhaal van te maken.
In dit nummer besteden we aandacht aan een studie van Ides Nicaise en Emilie Franck (KU Leuven) die aantoont hoe nefast de schoolse segregatie is voor vooral kansarme leerlingen. Het inschrijvingsbeleid dat N-VA en Vlaams Belang voorstaan, drijft de sociale segregatie verder op en duwt de schoolprestaties van kansarme leerlingen naar beneden.
We publiceren in dit nummer ook een polemisch artikel van Nico Hirtt tegen een van de bekendste relativisten van de sociale ongelijkheid in het Vlaamse onderwijs, Wouter Duyck. Deze professor cognitieve psychologie (UGent) van liberale strekking vindt vooral bij N-VA een luisterend oor en zou, naar eigen zeggen, niet “nee” zou zeggen om kabinetschef te worden van een onderwijsminister van N-VA.
Voor wie democratisering van het onderwijs en gelijke kansen voor alle kinderen geen holle woorden (waarden) zijn, zal in dit nummer hopelijk enkele feiten en argumenten vinden om zich te verzetten tegen de elitaire onderwijsplannen van de V-partijen.
Tino Delabie (21 juni 2019)
Dit artikel verscheen als editoriaal van “De democratische school”, nr 78, juni 2019
