De kwaliteit van het onderwijs in Vlaanderen en Franstalig België kan enkel verbeterd worden als we het radicaal anders aanpakken. Nico Hirtt, voorzitter van de tweetalige lerarenvereniging Oproep voor een Democratische School (Ovds), pleit voor een langere gemeenschappelijke stam, een ander inschrijvingsbeleid, en een herfinanciering van het onderwijs. Ovds presenteert een nieuwe basistekst: “Voor een democratische school”.
Hieronder volgt de persmededeling van Ovds (13 mei 2019).
Nico Hirtt: “Het onderwijs in zowel Vlaanderen als Wallonië en Brussel is kampioen in ongelijkheid. In weinig andere landen zie je zo duidelijk het verband tussen sociale afkomst en schoolse prestaties. Rechtse politici, zoals Bart De Wever, reageerden daarop door te stellen dat het algemeen niveau van onze leerlingen zeer hoog was. Maar dat is al lang niet meer het geval. Uit peilingsproeven, maar ook uit de PISA-resultaten en recent onderzoek van de KU Leuven blijkt dat we onze koppositie voor wiskunde en taal uit handen gegeven hebben.”
Veelzijdige gemeenschappelijke stam
Ovds stelt een ander onderwijs voor, waarbij leerlingen in het secundair onderwijs een veelzijdige gemeenschappelijke stam volgen tot 16 jaar. Nadien kiezen ze voor een afstudeerrichting: voorbereiding op hoger onderwijs, of een opleiding voor het beroep dat hen interesseert.
Maar om dat te realiseren moeten we het lager secundair onderwijs, deel van de gemeenschappelijke stam, structureel losmaken van het hoger secundair, waar verschillende studierichtingen zullen bestaan.?Vandaag kiezen leerlingen al in de eerste graad tussen abstract of praktijkgericht onderwijs. De opdeling tussen ‘intellectuelen’ en ‘uitvoerders’ is niet meer van deze tijd. Iedereen moet voeling hebben met techniek en technologie, economie, wetenschap, kunst, … net zoals iedere burger zijn wereld moet begrijpen om hem te kunnen veranderen.
Ander inschrijvingsbeleid
De ongelijkheid op school begint al in het basisonderwijs, en heeft alles te maken met de concurrentie tussen netten en scholen. De ene school profileert zich als “eliteschool”, de andere als “haalbare kaart voor kinderen uit een volks milieu”. De gemeenschappelijke stam heeft enkel kans op slagen als we komaf maken met die segregatie.
Ovds wil een inschrijvingsbeleid waarbij elke leerling recht heeft op een plaats in een sociaal gemengde en nabij gelegen school van goede kwaliteit. Voor de verdeling van de leerlingen ontwikkelde Hirtt in 2017 samen met Girsef-UCL een computermodel. Uit simulaties voor het Brussels Gewest blijkt dat voor iedere leerling een school kon voorgesteld worden binnen de 3 km afstand, en dat de zogenaamde “gettoscholen” haast volledig vervangen werden door scholen met een gezonde sociale mix.
Meer geld voor onderwijs
De opeenvolgende hervormingen en moderniseringen in zowel het Vlaams als het Franstalig onderwijs hebben veel leerkrachten en directeurs met een slecht gevoel achtergelaten. Het M-decreet draaide uit op extra planlast, meer druk op de scholen en tegenvallende resultaten. De nieuwe hervorming van het secundair zal geen komaf maken met de segregatie en het watervalsysteem. Scholen kiezen vrij welke van de basisopties ze aanbieden en kunnen deze in een bepaalde context inkleuren.
Het Pacte d’Excellence in Franstalig België voert een managementscultuur in die op wantrouwen gebaseerd is.
“Leerkrachten moeten de ruimte krijgen om te doen waar ze het best in zijn, en dat is lesgeven,” aldus Nico Hirtt. “Onze plannen zijn ingrijpend, daarom moeten we de tijd nemen om ze uit te voeren. We kunnen ze enkel realiseren als er veel meer geld naar onderwijs gaat. Minstens 7 procent van het bnp is nodig. Daarmee kunnen we de klassen verkleinen, de lerarenopleiding versterken en de ondersteuning voor zwakkere leerlingen verbeteren, zodat zittenblijven een uitzondering wordt. Politici spreken de hele tijd over het belang van sterk onderwijs. Ovds zegt: ‘Put your money where your mouth is.’ In het belang van onze leerlingen.”
Persmededeling van Ovds, 13 mei 2019
Lees hier de nieuwe basistekst van Ovds.
