Op 7 mei (Antwerpen), 8 mei (Hasselt) en 14 mei (Gent) werd het boek “Het onderwijsdebat. Waarom de hervorming van het secundair broodnodig is” voorgesteld. Na een uitgebreide toelichting van de krachtlijnen door professor Ides Nicaise waren er telkens panelgesprekken met parlementairen van sp.a, Groen, Open VLD, CD&V en N-VA. Op de drie avonden samen waren er meer dan 500 aanwezigen, zowel leerkrachten als studenten, onderzoekers en beleidsmensen. In Antwerpen en Gent was Ovds mede-organisator van de avonden. Hieronder volgt een kort verslag van de avond in Antwerpen.
Een uitpuilende zaal, op woensdag 7 mei in de aula R.008 van de Universiteit Antwerpen. Meer dan 160 belangstellenden voor de debatavond over de onderwijshervorming. Aanleiding voor de avond was het net verschenen boek onder redactie van Ides Nicaise en Mieke Van Houtte, ‘Het onderwijsdebat’. De ondertitel luidt: ‘Waarom de hervorming van het secundair broodnodig is’.
Als inleiding gaf professor Nicaise een samenvatting van zijn boek, waarin de voornaamste stellingen aan bod kwamen: ondanks de mooie resultaten van Vlaamse leerlingen in de PISA-testen is in weinig landen de ongelijkheid tussen sterk presterende en zwak presterende leerlingen zo groot. Dit willen de auteurs van het boek aanpakken door af te stappen van de vroege oriëntatie in ons onderwijs, een fenomeen dat in wetenschappelijk jargon ‘early tracking’ wordt genoemd. Een ‘brede eerste graad’ zou daarvan het gevolg zijn. In tegenstelling tot wat de gemeenplaats wil, zou deze brede eerste graad en de daarmee gepaard gaande ‘late tracking’ volgens de wetenschappers geen negatieve invloed hebben op de beter presterende leerlingen.
De stellingen uit het boek werden vervolgens getoetst aan een panel van politici van de grote politieke partijen. Dit leverde een debat op dat kort maar boeiend was. Eerste vraag van moderator Jeroen Permentier: hoe staat het met het masterplan?
Uit die eerste vraagronde bleek dat het voor Groen, sp.aen de CD&V begint te dagen dat zonder strikte opvolging en extra stokken achter de deur het masterplan wel eens een lege doos zou kunnen zijn.De sp.abij monde van Caroline Gennez wil de kloof verkleinen maar beseft dat de scholen een keuze hebben en dat doorstroomscholen dus kunnen blijven bestaan. Elisabeth Meuleman van Groen noemde het master plan loodgieterij, een vehikel op maat van N-VA, die niet gelooft in een verandering van de onderwijsstructuren.En inderdaad, we moeten scholen de keuze laten, zei Marleen Vanderpoorten voor Open VLD. We moeten doen wat realiseerbaar is, want hoe gaan we anders de scholen controleren?’De kracht van de verandering’ dan, in de versie van Kris Van Dijck (NVA): ‘Pas op, differentiatie is een moeilijke zaak. Onderschat het niet.’ En: ‘Early tracking is niet slecht in heterogene samenlevingen”.Wat Groen deed opmerken: “als het allemaal zo moeilijk uitvoerbaar is, waarom is het dan al gerealiseerd in andere Europese landen en waarom doen de authentieke middenscholen het dan al in eigen land?”
Kwamen eveneens aan bod als thema: de broodnodige hervorming van het basisonderwijs, de op til zijnde inclusie van BUSO-leerlingen, de hervorming van de lerarenopleidingen, na een vraag vanuit de zaal, de financiering van het onderwijs.
Vraag uit de zaal dus: men gaat de structuren veranderen, maar gaat men ook de middelen voorzien om te vermijden dat de leerkrachten het kind van de rekening worden? Voor zowel SPA, Groen! als PVDA+ (Mie Branders kwam aan het woord vanuit de zaal) is een belasting op vermogens een middel om het onderwijs te financieren. N-VA had het over keuzes maken bij de besparingen.
In zijn slotwoord toonde prof. Ides Nicaise zich gelukkig met het inhoudsvolle politieke debat. Hij gaf de N-VA-spreker, die beweerd had dat er even goed wetenschappelijke studies waren die “early tracking” verdedigen, lik op stuk: “Als er één thema is waarover bij onderwijskundigen een grote mate van eensgezindheid bestaat, is het wel dat “early tracking” de sociale ongelijkheid versterkt en geen voordelen oplevert op het vlak van efficiëntie”. En wat het verplichtend maken van domeinscholen betreft: die evolutie is al bezig, nu meer en meer scholen zich tot domeinscholen omvormen. Zodoende werd het debat met een positieve noot afgesloten, toch voor wie gelooft in de noodzakelijkheid van de onderwijshervorming.
Een journalist van ATV (regionale tv) maakte interviews met de sprekers en een korte reportage van de avond.(Bekijk het verslag hier.) Een voltreffer, deze avond, zowel wat de opkomst als wat de inhoud betreft. Er werden die avond 65 boeken verkocht.
