Om zijn graad als Master in de Sociologie (Universiteit Antwerpen) te behalen, onderzocht Patrick Eyckmans de leerachterstand in de buurten Seefhoek, Antwerpen-Dam en de Stuivenbergwijk. Die wijken tellen in totaal twaalf scholen. Eyckmans nam er tien onder de loep. De leerlingenpopulatie in de scholen mag worden bestempeld als ‘kansarm’. Dat blijkt zowel uit de GOK-percentages (Gelijke Onderwijs Kansen), extra uren die scholen ontvangen op basis van hun kansarmoedeprofiel, als uit de kansarmoede-index van de stad Antwerpen.
Eyckmans stelde vast dat in het merendeel van de scholen een te hoog percentage leerlingen met een leerachterstand kampt. Koptrekker is de school De Pijl waar 70 procent van de 270 leerlingen niet op zijn normale niveau zit. In zes van de tien scholen zit meer dan de helft van de leerlingen met een achterstand op de schoolbanken. Het gemiddelde van de tien scholen is 51,17 procent.
Ter vergelijking: het Vlaamse gemiddelde bedraagt 15 procent, dat van de stad Antwerpen 28,1 procent en in het district Antwerpen moet 32,78 procent van de leerlingen een inhaalbeweging doen.
Toch klinkt er ook een hoopvolle toon uit het onderzoek. Twee scholen bewijzen namelijk dat armoede goed onderwijs niet in de weg hoeft te staan. In school Evenaar kampt ‘slechts’ 32 procent van de leerlingen met een leerachterstand. Sint-Maria doet nog beter met 31,8 procent.
‘Heel wat scholen voelen zich het slachtoffer van de situatie’, zegt Eyckmans. ‘De ‘achterstallige’ leerlingen maken het voor een school inderdaad niet makkelijk. Scholen met kansarme leerlingen moeten zich daardoor allereerst bekommeren over de zorgvraag, wat ten koste gaat van het leeraspect en de kennisoverdracht.’
Het hoeft daarom niet meteen te verbazen dat het onderzoek ook aantoont dat de scholen met de meeste GOK-uren, ook de scholen zijn met de grootste leerachterstand. Die scholen moeten eerst een degelijk zorgaanbod ontwikkelen voor de zwaksten, alvorens de focus te leggen op klasonderricht.
‘Mijn conclusie is dat de lagere scholen in Antwerpen-Noord haast worden gedwongen om een leer- en zorggerichte expertise uit te bouwen vooraleer ze een succesvolle positie kunnen innemen in een kansarme leefomgeving
‘, zegt de onderzoeker.
‘De vraag is of die kennis voorhanden is. Er zijn wel veel bijscholingen en cursussen voor leerkrachten die te maken krijgen met moeilijke of achtergestelde leerlingen, maar een aanbod voor de specifieke problematiek in Antwerpen-Noord is er niet.’
Bron:
De Standaard
, 23 oktober 2009
