Op 4 februari 2009 organiseerden Masereelfonds, Boco en Ovds een studienamiddag rond het boek van Ides Nicaise “Gelijke kansen op school: het kan”. In één van de zes werkgroepen konden de deelnemers kennis maken met ervaringen van de “Brede School”. Achtereenvolgens brachten Tony Schildermans (Europaschool, Genk) en Jo Dreezen (Het Sluizeken, Gent) een korte historiek en een overzicht van de activiteiten in hun scholen.
Europaschool (Genk)
Tony Schildermans van de Genkse “Europaschool” vindt ‘Brede school’ geen ideale term en verkiest eerder ‘Kansrijke buurt’. De idee is kinderen de kans geven om een goede toekomst op te bouwen.
Hij toont (met slides) aan dat uit de omgevings- en schoolanalyse blijkt dat de school op de derde plaats staat in de lijst van meest kansarme scholen. De school is gelegen in een concentratiewijk waar verschillende organisaties actief zijn.
Vroeger werkten deze organisaties los van elkaar, met als gevolg dat ze vaak weinig volk op hun activiteiten kregen. In 2004 heeft men de krachten gebundeld, men zou voortaan samen werken rond éénzelfde doel. Na verschillende hinderpalen overwonnen te hebben, heeft men in 2006 de prijs ‘Kansrijke school’ van de Stichting Koningin Paola gewonnen en is men geëvolueerd naar een ‘Brede school’. Eén van de voornaamste peilers van een brede school is samen met andere (buurt)organisaties projecten ondersteunen.
Het Brede School project bestaat uit drie luiken: 1. activiteiten naar de ouders toe; 2. uitwerken van een zinvolle vrijetijdsbesteding; 3. activiteiten binnen de school.
Enkele voorbeelden van activiteiten die de school in de wijk organiseert als opvoedingsondersteuning:
Activiteiten naar de ouders
- Koffieochtenden eenmaal per week waarbij een kleuterlerares van Turkse origine zich bezighoudt met de ouders die vaak geen Nederlands kennen.
- De ‘speelwei’ waar ouders met jonge kinderen kunnen spelen.
- Circus “Kiekeboe”: ouders die cd’s en boeken krijgen om te gebruiken met hun kinderen
Zinvolle vrijetijdsbesteding uitwerken
- Sportaanbod na school (voetbalploegen oprichten bv.), i.s.m. lokale sporthal
- Theatervoorstellingen organiseren – hier ook ouders proberen te bereiken
Binnen de school
- Intercultureel vrouwenfeest waarbij moeders en leerkrachten elkaar op een andere manier ontmoeten. Dit werkt drempelverlagend voor de ouders. Men steekt veel energie in het bereiken en betrekken van de ouders. Dankzij de ruime samenwerking bereikt men nu 80% van de ouders.
- Men hecht tevens veel belang aan kunst- en sportinitiatie op school.
Het Sluizeken (Gent)
Jo Dreezen spreekt over het samenwerkingsverband van vier basisscholen uit de Gentse wijk ‘Het Sluizeken’
Het project ‘Ik groei op in de wijk’ is erkend als een Brede school en bestaat reeds 10 jaar.
Een Brede school wil kinderen brede ontwikkelingskansen bieden. Ze wil kinderen alle kansen geven om te leren. Kinderen leren zowel op school als tijdens hun vrije tijd (thuis en in de opvang). Om dit doel te realiseren werken zowel bewoners, scholen, kinderopvang en vele andere wijkorganisaties samen. Eenmaal per maand komen de partners samen. (= 4 scholen, buitenschoolse opvang, inloopteam De sloep, Kind & Gezin, vzw Jong, buurtwerk Sluizeken). De activiteiten gaan door in de 4 scholen zodat zij de kans krijgen om nieuwe vrijetijdsactiviteiten te leren kennen op een vertrouwde plek.
Voorbeelden van activiteiten:
- Sportactiviteiten
- Een Murga parade uit de wijk die naar de scholen trekt
- Kinderbibliotheek Baloe (met verteltassen)
- Op woensdagnamiddag koken met de kinderen en moeders
- Vertelnamiddagen
- Kinderkrant Taksi – door kinderen geschreven over activiteiten in de wijk
- Voorlezen aan huis door studenten van de Van Artevelde Hogeschool
- Carnavalstoet om mensen uit hun huis te lokken
- Sportdag voor gans de wijk
- Kunstprojecten waaraan kunstenaars uit de wijk meewerken
Men wil met het project banden creëren en kinderen meer leerkansen geven. De school in interactie met de wijk is het principe van een Brede School.
Vragen
Na de inleidingen door Tony Schildermans en Jo Dreezen konden de deelnemers vragen stellen.
– Hoe bekostig je zoiets als school? (zoals de personeelskosten en artistieke projecten)
Door eigen middelen van de school en veel vrijwilligerswerk van het personeel. De diverse betrokken organisaties hebben ook een eigen budget. Je brengt alles samen in één pot. Vaak krijg je als Brede School ook nog een afzonderlijke projectfinanciering.
– Hoe stimuleer je samenwerking tussen scholen ?
Elke school behoudt zijn eigenheid maar je werkt voor hetzelfde doel. Men moet het concurrentiële wegwerken. Bv. de rondleidingen en infoavonden worden samen georganiseerd.
– Bestaat er een vervolg naar secundaire scholen?
Er wordt in voorvermelde projecten niet samengewerkt met secundaire scholen uit de buurt. Het basisonderwijs is meer toegankelijk voor het Brede School principe. Het is minder eenvoudig voor secundaire scholen, vaak omdat de afstand groter is.
– Wat met het engagement van de leerkrachten en de duurzaamheid ervan?
Men denkt dat er best vanuit de overheid een coördinator voor het project aangesteld wordt. In het project te Gent komt de coördinator van de stad Gent maar dit neemt niet weg dat mensen steeds andere mensen blijven ‘opwarmen’. Het engagement van de ouders is cruciaal.
– Wat zijn de knelpunten?
Het blijven motiveren van mensen om naar activiteiten te komen. Alles draait rond huisbezoeken en de ouders. Kansarmen zijn vaak niet met de kinderen bezig maar met overleven. Het is moeilijk om ouders te overtuigen dat zich bezighouden met kinderen belangrijk is.
– Bestaan er al indicaties naar doorstroom? Hebben deze kinderen daadwerkelijk betere kansen? Behalen ze beter de eindtermen?
In Genk heeft onderzoek reeds uitgewezen dat kinderen die tussen 1 en 2 jaar deelnamen aan de speelwei beter functioneren in speelcrèches. Ook stelt men vast dat kinderen die van school komen gelukkige kinderen zijn. De resultaten later op de secundaire school mogen bijna vergeleken worden met deze van een witte school. Over het algemeen is men fier over de uitslag.
Nogmaals, het is belangrijk dat ouders betrokken worden en niet enkel CLB’s. Ook positief is dat bepaalde leerlingen bepaalde kansen en ervaringen krijgen door een Brede school, bv. het bijwonen van een theatervoorstelling.
