De gruwelijke beelden uit Gaza en de betogingen tegen het geweld van Israël zijn van het tv scherm verdwenen. Meer dan ooit zijn reflectie en actie geboden, willen die betogingen morgen niet opnieuw nodig zijn.
Brussel, 11 januari 2009. Een waardige betoging met veel vrouwen, mannen en kinderen. De dichtomie ‘allochtonen – autochtonen’ was tijdens de aanval op Gaza in ons land jammer genoeg een realiteit. Er waren op deze betoging meer ‘autochtonen’ dan in de eerste betoging in Brussel op 31 december 2008. Maar toch bleef de deelname van de ‘autochtonen’ ook dan bedroevend laag. De twee grote vakbonden hadden hun leden opgeroepen om mee te betogen. Er waren weinig van hun leiders te bespeuren. Er waren weinig leden komen opdagen. Weinig rode en groene vakbondsvlaggen. Weinig politici.
De verwachting van de ‘allochtone’ gemeenschappen dat hun ‘autochtone’ landgenoten mee zouden opstappen was groot. Een blijk van medeleven, betrokkenheid, solidariteit met de gruwelen in Gaza was het minste wat ze verwachtten. Na afloop van de eerste betoging werd ik in de tram door een aantal jonge Franstalige ‘allochtonen’ aangesproken. ‘Wij hebben jou op de betoging gezien. Waar kom je vandaan?’ ‘Van Gent’ antwoordde ik. ‘Ben je dan speciaal vanuit Gent gekomen om deel te nemen aan de betoging?’ was hun volgende vraag. Bij het uitstappen aan het Zuid Station bedankten ze omdat ik mee was opgestapt. Waarop ik met enige schaamte repliceerde: ‘Geen dank. Is het niet de plicht van iedereen om te protesteren tegen het onmenselijk geweld van Israël tegen de burgerbevolking van Gaza?’
Waar waren de ‘autochtone’ Vlamingen, Walen en Brusselaars? Waar waren de vakbonden, de politici …? Waar was het legertje ‘autochtonen’ die de ‘allochtonen’ bestuderen, proefschriften schrijven over alle mogelijke gedragingen van dit deel van onze samenleving? Waar waren de integratie- en diversiteitswerkers die zich inzetten om dat deel van de bevolking kost wat kost te integreren? Deelnemen was nochtans een kans geweest om hun solidariteit te betuigen met hun ‘doelgroep’ die door de straten van Brussel trok. Waar waren de ‘witte’ leerkrachten? Hun aanwezigheid zou bij de ‘allochtone’ jongeren en ouders ongetwijfeld erkenning en herkenning betekend hebben.
Men kan zich overigens afvragen wat er in het onderwijs rond dit cruciaal thema gebeurt? Komen de achtergronden van dit conflict voldoende aan bod? Wordt er een historische analyse gemaakt? Waarom en wanneer is het conflict begonnen? Hoe kan het dat de staat Israël de basale internationale rechtsregels straffeloos kan overtreden, de VN-resoluties naast zich neer kan leggen, de mensenrechten ongestraft kan schenden, waarom laten de VS en Europa betijen, welk is het aandeel van ons land in dit conflict? Hoe reageren de politieke partijen en vakbonden? Vragen en antwoorden waarop leerlingen recht hebben.
Analyseert men met de leerlingen de nieuwsuitzendingen van Eén en VTM? Waarom zou men met de laatstejaars geen socio-linguïstische analyse maken van politiek taalgebruik in de media? In welke mate maakt men gebruik van zenders zoals Al Jazeera en BCC World?
Feiten werden in de nieuwsuitzendingen naast elkaar geplaatst, vaak zonder dat ze in een context geplaatst worden. Het is opvallend hoe vaak de officiële Israëlische standpunten werden geciteerd. Als je voortdurend rond je oren geslagen wordt met ‘Israël heeft zijn doelstellingen bereikt en kan nu een eenzijdig wapenstilstand afkondigen’, ‘het radicale Hamas schiet verder raketten af’ en beelden te zien krijgt van de relletjes na de betogingen of geselecteerde – niets aan de verbeelding overlatende – irrelevante beelden van de betoging, dan weet je wat het effect op de beeldvorming van de modale kijker zal zijn.
Hoe komt het dat we tot in den treure geconfronteerd werden met gemeenplaatsen zoals ‘als Hamas zou stoppen met het afvuren van raketten zou het conflict zo achter de rug zijn’? Gebrek aan degelijke achtergrondinformatie in onderwijs en media? Beperkt men zich in het onderwijs als men het heeft over Israël tot de Holocaust, heeft men het ook over de gevolgen van de zionistische politiek van de staat Israël. Heeft men het in de media voldoende over de zionistische lobby die via hun propagandamachine de Holocaust misbruiken om een imperialistische politiek te voeren. Hoe komt het dat Europa nog altijd vastzit aan een schuldgevoel uit de 2de wereldoorlog. Schuldgevoel dat grotere rol speelt dan we wellicht vermoeden in de al te tolerante houding tegenover de agressieve politiek van Israël in de Bezette Palestijnse gebieden.
Ik ben ervan overtuigd dat het behandelen van deze thema’s in het onderwijs en de media de betrokkenheid van de leerlingen bij de lessen en de interesse voor vakken zoals geschiedenis zou verhogen. Via het bekijken van de buitenlandse zenders zou de kennis van het Engels alleen maar toenemen.
’s Avonds hoop je op de VRT en VTM een degelijk verslag te krijgen van de manifestatie met minstens een vermelding van de bedoelingen van de betoging, een minimale duiding … Niets daarvan. In het laatavondjournaal op VTM is de betoging het laatste item, met in eerste instantie veel aandacht voor de rellen na afloop.
Gent, 17 januari. De betoging was qua dynamiek, enthousiasme en waardigheid even geslaagd als in Brussel. Relletjes bleven uit. Had men geleerd uit de Brusselse ervaring en/of … verloopt het samenleven in Gent beter dan in steden zoals Antwerpen en Brussel. Het aantal deelnemers was beperkt, maar behoorlijk gemengd. De verschillende toespraken op het einde van de betoging – in het bekende Baudelopark van de Gentse feesten – waren hartverwarmend en krachtig. Rellen blijven uit. Geen woord meer in het laatavondjournaal van Eén. Na het item over een brug in Riemst die was opgeblazen met dynamiet hoopte ik toch iets te zien te krijgen over de betoging in Gent. Tevergeefs. VTM beperkte zich tot de gebruikelijke ‘sfeerbeelden’.
Mee opstappen in betogingen is blijkbaar niet ieders ding. Maar als de burgers in dit land zouden weigeren nog langer producten uit Israël te kopen en hun politici zouden aansporen om krachtig stelling te nemen tegen het ‘disproportioneel’ en inhumaan geweld van Israël, dan zouden we vandaag wellicht een stapje verder staan in het vredesproces.
We moeten druk blijven uitoefenen op onze politici voor een internationale economische boycot, om de handelsakkoorden met Israël op te zeggen zolang de basale mensenrechten niet gerespecteerd worden. Politici die de mensenrechten hoog in hun vaandel voeren zouden een duidelijk en krachtig signaal moeten geven dat het hen ernst is met hun veroordeling van de Israëlische genocide in Gaza, de gruweldaden in de Bezette Gebieden (zie het Amnesty International report 2008. The state of world’s human rights. Israël and The Occupied Palestinians Territories). Tegelijk zou een dergelijke houding van de autochtone meerderheid een uiting van betrokkenheid zijn bij een cruciale zorg van hun ‘allochtone’ medeburgers. Het wordt de hoogste tijd dat niet alleen zij maar ook wij met z’n allen wakker liggen van de jarenlange onaanvaardbare en mensonterende bezetting van de Bezette Palestijnse gebieden door de staat Israël.
