Onderstaande verklaring werd aangenomen op een bijeenkomst van communistische en arbeiderspartijen op 8 en 9 april 2006 in Athene, rond het thema “De Lissabon-strategie en de herstructurering van de onderwijssystemen”. Nadien werd deze verklaring ter ondertekening voorgelegd aan politieke partijen, vakbonden, culturele en sociale verenigingen, en personaliteiten uit de wereld van de vakbonden, het onderwijs en de cultuur. OVDS (Oproep voor een democratische school) ondertekende deze oproep.
Organisaties of personen die de oproep willen onderschrijven, kunnen contact nemen met de initiatiefnemer, KKE (Griekse Communistische partij).
Gratis openbaar onderwijs voor iedereen!
Wij, de initiatiefnemers van deze oproep, zijn uitermate bezorgd over de maatregelen die het onderwijs willen herstructureren op kapitalistische leest. Wij roepen de progressieve intellectuelen, de wetenschappers, de leerkrachten, de pedagogen en ook het administratieve personeel dat werkzaam is op alle onderwijsniveaus, van het lager onderwijs tot en met de universiteit, op hun stem te verheffen en actief deel te nemen aan de groeiende verzetsbeweging in Europa.
De voor het hele spectrum van het onderwijs voorgestelde maatregelen – uiteengezet in het Witboek over Onderwijs en Opleiding en verder gespecificeerd in verscheidene beslissingen van de onderwijsministers van de EU en van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) – stuiten op massaal verzet.
Vooral na de Europese Top in Lissabon, na de aanvang van het Bolognaproces en binnen de context van de bepalingen van de Algemene Overeenkomst inzake de handel in diensten (GATS) en in het kader van de Wereldhandelsorganisatie wordt het onderwijs versneld aangepast aan de wetten van de kapitalistische markt. Zonder enige bekommernis voor de verschrikkelijke gevolgen legt het grootkapitaal deze aanpassing op om een uitweg te vinden uit de economische en sociale crisis en om nieuwe terreinen voor winstgevende activiteiten te ontdekken zoals de felle concurrentie tussen de belangrijkste imperialistische centra dicteert.
Hoewel de landen verschillende snelheden en methodes hanteren voor de invoering van deze kapitalistische herstructurering, vallen volgende gemeenschappelijke kenmerken op:
1. Een toenemende privatisering van het onderwijs, vaak gepaard gaand met een daling van de overheidsfinanciering, de uitbreiding van de privé-financiering ‘met winstoogmerk’ en de rechtstreekse overdracht van de onderwijskosten naar de studenten en hun familie. Terzelfder tijd wordt de privé-sector aangemoedigd een steeds grotere rol te spelen in de basisfuncties van alle onderwijsinstellingen, te beginnen met het hoger onderwijs. Dit proces van privatiseren en vermarkten onderwerpt de openbare scholen aan de ‘concurrentie’-criteria van de privé-sector en verplicht hen tot zelffinanciering door met elkaar te rivaliseren voor fondsen uit de privé-sector. We kunnen echt spreken van een ‘invasie’ van zakenmensen en ‘financiers’ op zoek naar ‘woekerwinsten’.
2. De ontwikkeling in het Europese hoger onderwijs van een markt die openstaat voor concurrentie door de toepassing van het Bolognaproces. Zulke concurrentie in naam van een grotere ‘mobiliteit’ en een opwaardering van de ‘kwaliteit’ van de studies zal in feite de vorming in de hand werken van een klein aantal universiteiten van hoog niveau, die de beste onderzoeksinfrastructuur en het leeuwendeel van de fondsen concentreren en de economisch sterkere en ‘competitievere’ studenten naar zich toe trekken, terwijl de overgrote meerderheid van de hoger onderwijsinstellingen aan kwaliteit zal inboeten en de verliezers van de herstructurering zal vormen. Het resultaat zal ‘mobiliteit’ en ‘goede kwaliteit’ zijn voor de rijken en ‘immobiliteit’ en ‘slechte’ kwaliteit voor de armen.
3. Een verscherping van de klassenverschillen met als doel de selectie van een sociale elite door de scheiding en de onderverdeling van leerlingen en studenten in types, categorieën en vormen van onderwijsopleidingen naargelang de klasse waartoe ze behoren, terwijl de overgrote meerderheid het zal moeten stellen met tijdelijke en onzekere in plaats van systematische opleidingen.
4. Een beperking van het algemeen onderwijs en meer algemeen de flagrante degradatie van het onderwijs door het massaonderwijs te vervangen door individuele vormen van ‘levenslang leren’, door marktgerichte en inzetbare vaardigheden en door de onderwerping aan de ‘arbeidsmarkt’ ter voorbereiding van een levenslange loopbaan die zal heen en weer kaatsen tussen opleiding en werkloosheid.
5. De discriminatie van migranten, de aanmoediging van het nationalisme en het chauvinisme, pogingen om andere volkeren en culturen te schofferen door terzelfder tijd het ‘EU-nationalisme’ te promoten en aan te zetten tot vijandigheid tegen andere volkeren en tegen de internationale arbeidersklasse.
6. De teloorgang van het sociale karakter van de leeropdracht, veroorzaakt door de monopolies en de imperialistische organisaties (NAVO, EU), die openlijk tussenkomen en de academische activiteit van universiteiten en onderzoeksinstellingen bepalen en zo een verstikkende controle uitoefenen over de oriëntering, de richtingen en zelfs de resultaten van de leeropdracht.
7. Maatregelen ter promotie van de imperialistische Europese Unie, de ideologie van de vrije markt, de ondernemersgeest, het irrationalisme, de antimaterialistische benadering van de geschiedenis, het obscurantisme, de antidialectische zienswijze op de sociale evolutie, het verdraaien en het belasteren van de strijd voor de nationale bevrijding, van de sociale en de antifascistische strijd en van de klassenstrijd en pogingen om elk verzet en in een ruk ook elke progressieve, communistische ideologie strafbaar te maken.
In onze strijd tegen deze reactionaire hervormingen roepen wij de progressieve intellectuelen, de wetenschappers en de pedagogen van alle onderwijsniveaus op mee te werken aan de ontwikkeling van een brede beweging, verbonden met de volksmassa’s die vechten voor degelijk onderwijs voor iedereen zonder klassenonderscheid of discriminatie.
Wij roepen eveneens alle betrokkenen op niet te zwichten voor autoritaire bedreigingen of zich niet te laten verleiden door de belofte van voordelen ‘onder de tafel’, waardoor ze riskeren voor het karretje van de nieuwe maatregelen gespannen te worden.
Laten we onze krachten bundelen met die van de studenten- en arbeidersbewegingen en opkomen voor volgende eisen:
– Een eengemaakt onderwijs voor het volk door de uitbouw van een kosteloos, openbaar onderwijssysteem, in toenemende mate gefinancierd door de overheid. In het onderwijs dat wij voor ogen hebben, kan geen sprake zijn van privatisering en ons systeem staat haaks op een systeem dat onderwijskansen verstrekt naargelang de klasse waartoe men behoort en de sociale ongelijkheden doet toenemen op steeds jongere leeftijd.
– Het wetenschappelijk onderzoek moet in dienst staan van de hedendaagse behoeften van het volk en niet van de winsten en de keuzes van de monopolies. De onderzoeksprojecten mogen niet langer instrumenten zijn voor de schepping van superwinsten en voor de overuitbuiting van de arbeidersklasse. Integendeel, zij moeten krachtige werktuigen zijn voor de bevrijding van de mensheid van materiële tekorten en intellectuele verplichtingen.
– Een kwantitatieve en kwalitatieve verbreding van het algemeen basisonderwijs door een eengemaakte school, die een eigentijdse algemene opleiding garandeert, met dezelfde voorwaarden voor alle studenten en zonder klassenonderscheid.
– Een professionele opleiding uitsluitend via de scholen die deel uitmaken van het openbare onderwijssysteem en enkel na het afmaken van het verplicht algemeen basisonderwijs, dat vandaag sociaal onontbeerlijk is.
– Een eengemaakt hoger onderwijs met basiscursussen die volwaardige wetenschappelijke deskundigheid verzekeren en alle afgestudeerden het recht verlenen hun beroep daadwerkelijk uit te oefenen. Met leerkrachten en onderzoekers die uitsluitend tewerkgesteld zijn in het hoger onderwijs zodat ze geen twee heren kunnen dienen.
– De economische en wetenschappelijke ontwikkeling van het opvoedend personeel op elk niveau, opdat het zijn echte opvoedende en sociale taak zou kunnen vervullen.
Wij zijn van mening dat we stappen vooruit kunnen zetten en echt succes kunnen boeken als we samenwerken met de arbeidersbeweging en de volksbeweging in een gemeenschappelijke strijd tegen de kapitalistische herstructurering in het onderwijs, op de werkvloer en in het sociale leven, tegen de monopolies en de imperialistische instellingen die deze uitermate klassengerichte politiek opleggen. De eis voor een krachtdadige reorganisatie van het onderwijs in progressieve zin gaat hand in hand met de noodzaak van een reorganisatie van de maatschappij in haar geheel.
De brede mobilisaties op de scholen en aan de universiteiten in 2005 en 2006 in vele Europese landen waren beloftevol en toonden aan dat het mogelijk is om de toepassing van de reactionaire hervormingen en beleidsmaatregelen van de EU en van zijn onderwijs en zijn economie van de ‘vrije markt’ te vertragen en in sommige gevallen zelfs tegen te houden.
Deze ideeënstrijd en ook de politieke en sociale strijd moeten verder ontwikkeld en opgedreven worden door de noodzaak te propageren van een ander onderwijs, dat beantwoordt aan de noden van het volk en van een nieuw, een ander sociaal systeem, vrij van multinationals en uitbuiting.
Gratis openbaar onderwijs voor iedereen!
Organisaties of personen die deze oproep willen ondertekenen of zich willen informeren, nemen contact op (bij voorkeur in het Engels) met cpg@int.kke.gr
