De hierna volgende tekst verscheen aanvankelijk als vrije tribune (“carte blanche”) in Le Soir van 27 september 1995. De “oproep voor een democratische school” was ondertekend door Vlaamse en Franstalige leerkrachten. Tijdens het bewogen schooljaar 1995-1996 (de grote stakingsbeweging in het Franstalig onderwijs tegen de besparingen van minister Laurette Onkelinx, de massale betoging tegen de benoemingsstop van minister Luc Van den Bossche) werd deze “oproep” gebruikt als petitie. Meer dan 1200 leerkrachten ondertekenden deze oproep.
“De manier waarop nu zowel in het Vlaamse als het Franstalige onderwijs bespaard wordt, breekt het recht op democratisch onderwijs af.
In een democratische school hebben alle jongeren recht op gelijke toegang tot kennis en onderricht. Dit recht wordt met de voeten getreden wanneer de voorwaarden voor kwaliteitsonderwijs niet meer aanwezig zijn.
Onze maatschappij in crisis biedt weinig jongeren nog een toekomst. Zij ontneemt hen de motivatie om nog te studeren.
Hoe kan een leerkracht, die ziek, gestresseerd of overbelast met werk is, nog de nodige aandacht opbrengen voor hen die er juist de grootste behoefte aan hebben? Een leerkracht kan bovendien zijn taak niet naar behoren vervullen in overvolle klassen.
Vandaag heeft de overheid het ideaal van de democratische en openbare school laten vallen. Zij heeft het vervangen door het project van grote autonome scholen die ons naar een duaal en selectiever onderwijs leiden, dat door managers beheerd wordt en waar als enig criterium het economisch rendement geldt. Om te rationaliseren schrapt ze duizenden werkplaatsen en veralgemeent ze beetje bij beetje de “enveloppefinanciering”, de fusie van scholen, enz. Om de weerstand te ondermijnen sloopt ze het statuut van de leerkrachten en wordt de vakbondssolidariteit belet.
Hierin speelde de communautarisering een cruciale rol. Zij sloot het onderwijs op in een eng budgettair keurslijf dat geen enkele manoeuvreerruimte laat, maar daarentegen permanente besparingen oplegt. Bovendien breekt de communautarisering de eenheid van actie van Vlaamse en Franstalige leerkrachten.
De democratische school moet beschikken over financiële middelen. Er kan geen sprake zijn die te halen bij de werklozen, de zieken, gepensioneerden, de arbeiders en de bedienden. Zij hebben steeds opnieuw moeten inleveren, terwijl zij het minst deelnemen aan het onderwijs. De middelen moeten gezocht worden bij hen die het meest van het onderwijs profiteren. De grote fortuinen, de roerende inkomsten, de winsten van de banken en holdings, meer billijke belastingen, de strijd tegen de fiscale fraude: die weg moeten we uitgaan.
– Wij roepen de leerkrachten en hun vakbondsorganisaties op zich over de taalgrens heen te verenigen voor de verdediging van de democratische school.
– Wij roepen hen op te eisen dat de federale staat de onderwijssector herfinanciert.
– Wij roepen hen op klaar te zeggen dat deze herfinanciering moet komen van hen die kunnen betalen, maar aan wie het vandaag niet gevraagd wordt.
– Wij roepen de jongeren, de ouders van de leerlingen, de arbeiders en bedienden van de openbare dienst en de privé op, actief de strijd van de leerkrachten te ondersteunen.
